Jaki smoczek wybrać? Czym się różnią poszczególne rodzaje smoczków i kiedy je stosować?

Jaki smoczek wybrać? To musisz wiedzieć!

● Podstawowe cechy, na które warto zwrócić uwagę przy wyborze smoczka to sugerowana kategoria wiekowa (warunkująca rozmiar), obecność otworów wentylacyjnych w tarczy, a także kształt i materiał wykonania.

● Warto pamiętać, że co do zasady nie zaleca się podawać smoczka karmionemu piersią noworodkowi przed ukończeniem 4. tygodnia życia.

● W drugim półroczu życia warto zacząć stopniowo odzwyczajać dziecko od korzystania ze smoczka. Nie zaleca się go podawać w ogóle maluchom w wieku powyżej 18 miesięcy.

Czy warto podawać dziecku smoczek?

Podawanie smoczka dziecku ma wiele zalet, ale jednocześnie nie jest pozbawione kilku istotnych wad. Co przemawia za oferowaniem go maluchowi - a co przeciwko temu?

Kiedy zacząć podawać maluchowi smoczek?

Twój maluch zgodnie z zaleceniami ekspertów jest karmiony piersią? W takim przypadku ważną zasadę stanowi powstrzymanie się od podawania smoczka przez pierwsze 4 tygodnie życia. Oferowanie go dziecku w pierwszych dniach może utrudniać stabilizację laktacji na optymalnym poziomie. W późniejszym okresie, po pierwszym miesiącu życia, nie obserwuje się już negatywnego wpływu stosowania smoczka na proces karmienia piersią. Warto zdawać sobie sprawę, że w przypadku wcześniaków to zalecenie może nie obowiązywać - lekarze i położne czasami rekomendują podawanie smoczka, by ćwiczyć u malucha słabo wykształcony w momencie urodzenia odruch ssania. Jeśli Twoje dziecko z różnych względów nie jest w ogóle karmione piersią, smoczek możesz podawać już od pierwszych dni życia.

W jakich sytuacjach podawać dziecku smoczek?

Smoczek przydaje się szczególnie w sytuacjach, gdy chcemy uspokoić dziecko, np. podczas badań lekarskich lub szczepień, czy w czasie podróży. Warto podawać go również, kiedy maluch wykazuje nasiloną potrzebę ssania, która nie jest powiązana z głodem. Należy pamiętać, że oferowanie smoczka nie powinno nigdy zastępować zaspokajania innych potrzeb sygnalizowanych przez dziecko, np. potrzeby karmienia, czy potrzeby bliskości z rodzicem. Niemowlakowi smoczek warto podawać również przed snem - może to ułatwić zasypianie, a jednocześnie zmniejszać ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze smoczka dla dziecka?

Wybierając smoczek dla dziecka, zwróć uwagę na wymienione poniżej cechy:

● Kategoria wiekowa określona na opakowaniu i rozmiar smoczka.

● Otwory wentylacyjne w tarczy smoczka (dzięki ich obecności dziecko mniej się poci, co zmniejsza ryzyko wystąpienia podrażnień skóry).

● Materiał wykonania.

● Kształt smoczka.

● Zalecany sposób utrzymywania w czystości (jeśli chcesz myć smoczek w zmywarce, upewnij się, że jest to metoda czyszczenia dopuszczana przez producenta).

Jak dobrać rozmiar smoczka dla dziecka?

Podstawową cechę, na którą trzeba zwrócić uwagę przy wyborze smoczka, stanowi jego rozmiar. Należy upewnić się przede wszystkim, że produkt nie jest za duży. Może wtedy powodować odruch wymiotny, kształtować nieprawidłową technikę ssania, a także przeszkadzać w oddychaniu. Kategorie wielkości odzwierciedla przede wszystkim podany na opakowaniu sugerowany wiek dziecka, dla którego dany produkt jest przeznaczony. Dostępne są smoczki dla wcześniaków, smoczki dla noworodków (zwykle dla dzieci w wieku 0-3 miesięcy), a także smoczki dla starszych niemowląt i małych dzieci (przedziały w asortymencie wielu producentów to 3-6 miesięcy, 6-18 miesięcy i 18+ miesięcy). Warto zdawać sobie sprawę, że kierowanie się sugerowaną przez producenta wielkością smoczka dla dziecka w określonym wieku nie sprawdza się w każdym przypadku. Musimy upewnić się, że część smoczka pozostająca poza buzią niemowlaka jest większa od jego ust (dziecko nie powinno mieć możliwości wzięcia do jamy ustnej całego smoczka razem z zewnętrzną otoczką). Jednocześnie tarcza smoczka nie powinna sięgać do dziurek nosa, ponieważ utrudnia wtedy oddychanie.

Jaki kształt smoczka dla dziecka wybrać?

Dostępne smoczki mają różne kształty. Trudno wskazać, które są obiektywnie “lepsze” i “gorsze”. Eksperci rekomendują zwykle, by przy wyborze kierować się preferencjami dziecka. Można na początku wypróbować różne kształty, by ocenić, jak sprawdzają się u malucha. Jeśli chcesz dopasować smoczek do indywidualnych potrzeb dziecka, pomóc może w tym logopeda lub neurologopeda. W sklepach znajdziesz:

● Smoczek ortodontyczny, inaczej nazywany anatomicznym - ma końcówkę o ściętym, płaskim kształcie na spodzie i nieco wypukłym na górze. Nazywany jest ortodontycznym, ponieważ jego budowa została zaprojektowana z myślą o tym, by wspierać prawidłowe kształtowanie się zgryzu, żuchwy i podniebienia.

● Smoczek symetryczny - spłaszczony po obu stronach.

● Smoczek z okrągłą końcówką - o kształcie przypominającym żarówkę.

Z jakiego materiału smoczek wybrać?

Biorąc pod uwagę materiał wykonania smoczka, mamy do wyboru:

● Smoczek silikonowy. Jest bezbarwny i bezwonny, hipoalergiczny oraz relatywnie trwały. Materiał sprzyja utrzymaniu smoczka w czystości. Minusem może być duża twardość i sztywność, nieakceptowana przez niektóre maluchy.

● Smoczek z lateksu (kauczuku). Kauczuk jest naturalnym materiałem, z którego powstają smoczki o żółtawym kolorze, miękkie i elastyczne, ale jednocześnie mniej trwałe i mniej odporne na wyparzanie. Trzeba zdawać sobie sprawę, że zwykle mają zapach gumy, a ponadto pochłaniają inne zapachy (w odróżnieniu od smoczków silikonowych). Mogą także uczulać dziecko.

O czym warto pamiętać podając dziecku smoczek?

Niezależnie od tego, jaki smoczek wybierzesz, pamiętaj o kilku ważnych zasadach, którymi warto się kierować w kontekście jego użytkowania przez dziecko:

● Zadbaj o to, by maluch nie korzystał ze smoczka przez cały czas, a jedynie przed zaśnięciem i w sytuacjach, gdy jest to potrzebne.

● Pamiętaj, że smoczek powinien być czyszczony każdego dnia, często go wyparzaj.

● Nigdy nie bierz smoczka dziecka do swojej buzi.

● Wymieniaj smoczek na nowy co 1-2 miesiące. Wyrzuć smoczek, jeśli zauważysz na nim jakiekolwiek uszkodzenia.

● Nie zmuszaj dziecka do brania smoczka do buzi.

● Nie zawieszaj smoczka na sznurkach czy tasiemkach.

● Nie podawaj maluchowi smoczka po zaśnięciu (np. jeśli wypadnie on z buzi).

Jaki smoczek wybrać - częste pytania rodziców (FAQ)

Czym jest smoczek dynamiczny?

Podstawową cechą smoczka dynamicznego jest zdolność do rozciągania się i kurczenia w buzi dziecka, dzięki czemu ma on za zadanie lepiej odwzorowywać to, jak w jamie ustnej podczas ssania zachowuje się brodawka sutkowa mamy.

Co to znaczy, że smoczek jest uspokajający?

Każdy smoczek, który jest akceptowany przez dziecko pomaga mu realizować naturalną potrzebę ssania, co działa uspokajająco. Określenie smoczka jako uspokajający nie świadczy o żadnych konkretnych, wyróżniających cechach budowy ani funkcji produktu.

Jaki smoczek na ząbkowanie warto wybrać?

W sklepach można znaleźć specjalne smoczki - gryzaki przeznaczone dla dzieci w okresie ząbkowania. Charakteryzują się obecnością specjalnych wypustek. Taka budowa pozwala na masowanie wnętrza jamy ustnej, co przynosi maluchowi ulgę przy dyskomforcie wynikającym z wyrzynania się ząbków.

Jaki smoczek jest najlepszy? Podsumowanie

Wybierając smoczek dla dziecka warto kierować się przede wszystkim tym, by był on w odpowiednim rozmiarze i posiadał otwory wentylacyjne w tarczy. Wielu rodziców preferuje podawanie maluchom smoczków wykonanych z silikonu zamiast smoczków kauczukowych, ponieważ są one bardziej trwałe, hipoalergiczne i nie mają zapachu. Są jednak również twardsze, przez co bywają trudniej akceptowane przez maluchy, szczególnie najmłodsze. Kwestie kształtu smoczka można w dużej mierze uzależnić od preferencji dziecka - warto początkowo wypróbować różne rodzaje, by sprawdzić, jak maluch na nie reaguje. W niektórych przypadkach uzasadnienie ma zakup smoczków o szczególnych funkcjach, np. smoczka na ząbkowanie. W razie wątpliwości co do doboru odpowiedniego produktu dla dziecka, pomóc może konsultacja z logopedą lub neurologopedą.

Źródła:

1. Garcia D., Garcia K. (2025) Pacifiers: Common Questions and Answers, American Family Physician, 111(3): 230-235, dostęp: https://www.ovid.com/journals/afph/abstract/00000405-202503000-00014~pacifiers-common-questions-and-answers?redirectionsource=fulltextview.
2. American Academy of Pediatric Dentistry (2024) Policy on pacifiers, The Reference Manual of Pediatric Dentistry, Chicago, III: 79-82, dostęp: https://www.aapd.org/globalassets/media/policies_guidelines/p_pacifiers.pdf.
3. American Academy of Pediatrics (2020) Pacifiers and Thumb Sucking, dostęp: https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/crying-colic/Pages/Pacifiers-and-Thumb-Sucking.aspx/.
4. Canadian Paediatric Society (2003) Pacifiers (soothers): A user’s guide for parents, Paediatrics & Child Health, 8(8): 520-521, dostęp: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2791560/.