Eksperci zalecają, by układać dziecko na brzuszku codziennie na krótki czas już od pierwszych dni ich życia. Spędzanie nawet kilku minut na dobę w tej pozycji przynosi maluchowi wiele korzyści, m.in. związanych ze wspomaganiem rozwoju mięśni ważnych dla nabywania nowych umiejętności motorycznych. Dowiedz się, dlaczego niemowlę powinno regularnie leżeć na brzuszku i o czym pamiętać, by zapewnić dziecku bezpieczeństwo w czasie przebywania w tej pozycji.
Co znajdziesz w tym artykule:
- 1.Leżenie na brzuchu u niemowlaka - co musisz wiedzieć?
- 2.Czy leżenie na brzuchu jest zdrowe dla niemowlaka?
- 3.Jakie ryzyko wiąże się z leżeniem niemowlaka na brzuchu?
- 4.Kiedy można zacząć układać dziecko na brzuszku?
- 5.Prawidłowe leżenie na brzuszku u niemowlaka - o czym warto pamiętać?
- 6.Ile czasu niemowlę może leżeć na brzuszku?
- 7.Leżenie niemowlaka na brzuchu - często zadawane pytania (FAQ)
- 8.Leżenie niemowlaka na brzuchu: podsumowanie
Leżenie na brzuchu u niemowlaka - co musisz wiedzieć?
● Leżenie na brzuchu powoduje wzmacnianie się mięśni niemowlaka i wspomaga jego rozwój motoryczny.
● Zdrowe, donoszone dzieci mogą być układane na brzuszku już w pierwszych dniach ich życia.
● Warto układać malucha na brzuchu regularnie, kilka razy w ciągu dnia, początkowo w krótkich, kilkuminutowych sesjach, które z czasem zaleca się wydłużać.
● Nie należy układać niemowlaka na brzuszku do snu - może to być niebezpieczne dla dziecka w pierwszych miesiącach życia.
Czy leżenie na brzuchu jest zdrowe dla niemowlaka?
Leżenie na brzuchu, przy zachowaniu podstawowych zasad bezpieczeństwa, uznaje się za zdrowe i jest zalecane niemowlętom. Istnieje ku temu co najmniej kilka powodów:
● Leżenie na brzuszku pomaga w harmonijnym wzmacnianiu mięśni, m.in. szyi, ramion, pleców i rączek. Ma to duże znaczenie dla późniejszego nabywania przez dziecko umiejętności, takich jak stabilne utrzymywanie główki, obracanie się z brzuszka na plecy i w przeciwną stronę, siadanie, pełzanie czy raczkowanie.
● Leżenie na brzuszku wspomaga naukę koordynacji ruchowej.
● Regularne leżenie na brzuszku pomaga unikać powstawania spłaszczeń na główce dziecka (tzw. plagiocefalii ułożeniowej, która rozwija się na skutek długotrwałego ucisku na czaszkę podczas leżenia na plecach).
● Układanie na brzuszku może być sposobem na wspomaganie rozwoju sensorycznego dziecka. Zmiana pozycji ciała z typowej, w leżeniu na plecach, pozwala maluchowi poczuć inne bodźce płynące z ciała. Pomaga także w rozwijaniu funkcji narządu wzroku.
Jakie ryzyko wiąże się z leżeniem niemowlaka na brzuchu?
Ryzyko związane z leżeniem niemowlaka na brzuchu wynika głównie z układania dziecka w tej pozycji do snu. Ma to udokumentowany wpływ na zwiększenie ryzyka nagłej śmierci łóżeczkowej. Niebezpieczne może być również pozostawianie malucha w pozycji na brzuchu bez nadzoru rodzica. W czasie, gdy niemowlę zaczyna już samodzielnie przemieszczać się, np. pełzając, ryzyko wynika z obecności w jego zasięgu przedmiotów, które stwarzają zagrożenie, np. małych obiektów, którymi dziecko może się zadławić lub kantów mebli, o które łatwo mu się uderzyć. Ważne jest więc zadbanie o bezpieczeństwo otoczenia malucha.
Kiedy można zacząć układać dziecko na brzuszku?
Na brzuszku można układać zdrowe, donoszone noworodki już w pierwszych dniach ich życia. Zwykle zaleca się zacząć niedługo po powrocie do domu ze szpitala. Jeśli maluch jest wcześniakiem i/lub ma problemy zdrowotne, zapytaj lekarza o odpowiedni moment na rozpoczęcie układania na brzuszku w jego przypadku.
Prawidłowe leżenie na brzuszku u niemowlaka - o czym warto pamiętać?
Aby maluch polubił leżenie na brzuszku, a jednocześnie ta pozycja była dla niego bezpieczna, warto wziąć pod uwagę poniższe zasady:
● Dopasuj czas spędzany w tej pozycji do wieku, możliwości i reakcji dziecka. Wydłużaj długość sesji stopniowo, np. o minutę lub kilka minut tygodniowo.
● Możesz kłaść dziecko na brzuszku na macie lub dywanie, by podłoże było dla niego przyjemniejsze.
● Połóż się w podobnej pozycji co dziecko i zainicjuj interakcje z maluchem, uśmiechając się do niego, mówiąc, śpiewając piosenkę, czy pokazując zabawkę, która może go zainteresować.
● Nigdy nie pozostawiaj dziecka bez nadzoru w pozycji na brzuszku, nawet na krótki czas.
● Unikaj układania malucha na brzuchu na meblach, z których mógłby spaść, np. na kanapie.
● Gdy niemowlę zacznie nauczy się przemieszczać w pozycji na brzuszku, zadbaj o zabezpieczenie mebli i usunięcie z jego zasięgu stwarzających ryzyko urazu czy zadławienia przedmiotów, aby mogło w bezpiecznych warunkach eksplorować swoje otoczenie.
● Unikaj układania na brzuszku malucha, który ma katar i zatkany nos lub inne objawy związane z utrudnionym oddychaniem.
Ile czasu niemowlę może leżeć na brzuszku?
Leżenie na brzuchu noworodka na początku powinno trwać jednorazowo bardzo krótko. Można zacząć od 3-5 minut. Sesje warto powtarzać 2-3 razy dziennie. Ich długość zaleca się stopniowo wydłużać, w miarę jak wraz z rozwojem mięśni pozycja staje się dla malucha bardziej komfortowa. Do momentu, gdy dziecko osiągnie 2 miesiące, czas spędzany na brzuszku powinien wynosić łącznie co najmniej 15 minut w ciągu dnia. Natomiast dziecko 3- lub 4-miesięczne zaleca się układać na brzuszku na minimum 30 minut dziennie (nadal możemy ten czas dzielić na krótsze sesje w ciągu dnia).
Leżenie niemowlaka na brzuchu - często zadawane pytania (FAQ)
Moje dziecko nie lubi leżenia na brzuszku. Co robić?
Wiele niemowląt na początku źle reaguje na układanie ich na brzuszku. Może to wynikać z braku dostatecznej siły mięśni potrzebnych, by ta pozycja była komfortowa. Nie zaleca się w takiej sytuacji od razu rezygnować z układania malucha na brzuchu. Zamiast tego można:
● Skrócić czas, który dziecko jednorazowo spędza w tej pozycji. Początkowo wystarczą nawet 1-2 minuty, powtarzane kilkakrotnie w ciągu dnia, by rozwijać u dziecka mięśnie i stopniowo zwiększać komfort w tej pozycji. Dzięki praktyce z czasem leżenie na brzuchu stanie się dla niemowlaka bardziej naturalne i przyjemne.
● Zadbać o odwrócenie uwagi malucha od przyjmowanej pozycji, np. poprzez zrównanie się poziomem z dzieckiem, mówienie do niego lub śpiewanie, delikatny masaż ciała niemowlaka albo zainteresowanie go zabawką.
● Podkładać pod ciało leżącego na brzuszku dziecka zrolowany ręcznik tak, by jego klatka piersiowa była lekko uniesiona. Pomóc może także układanie malucha na swoim ciele: zajmij pozycję leżącą na plecach i połóż niemowlę tak, by jego brzuszek opierał się o Twoją klatkę piersiową.
Dlaczego nie należy układać dziecka na brzuszku do snu?
Układanie niemowlęcia w pierwszych miesiącach życia na brzuszku do snu, nawet na krótkie drzemki, znacznie zwiększa ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej. Uważa się, że wynika to ze zwiększonego ryzyka niedotlenienia związanego z mniejszą rotacją dostępnego powietrza. W pozycji na brzuchu maluch częściej wdycha powietrze, które wcześniej usunął ze swoich płuc, zawierające mniej tlenu, a więcej dwutlenku węgla. Mała ilość wdychanego tlenu w powietrzu, przy długim przebywaniu w pozycji na brzuszku, może być groźna dla dziecka.
Kiedy można zacząć układać dziecko do snu na brzuszku?
Układanie dziecka do snu na brzuszku uznaje się za bezpieczne w momencie, gdy maluch w pełni opanuje umiejętność samodzielnego przekręcania się zarówno z pleców na brzuszek, jak i z brzuszka na plecy. Jeśli widzisz, że dziecko odłożone do łóżeczka na noc czy na drzemkę przekręca się z pleców na brzuszek i wiesz, że jeszcze nie potrafi samodzielnie wyjść z tej pozycji, staraj się zawsze obracać je na drugą stronę. Niektórzy eksperci zalecają, by dla maksymalnego bezpieczeństwa kontynuować układanie dziecka do snu na plecach przez cały pierwszy rok życia.
Leżenie niemowlaka na brzuchu: podsumowanie
Układając niemowlaka na brzuchu na krótkie sesje w ciągu dnia wspieramy u niego rozwój ważnych umiejętności motorycznych. W przypadku większości maluchów zalecane jest to już od pierwszych dni życia. Warto zadbać, by niemowlę leżało na brzuszku kilkakrotnie w ciągu dnia, nawet jeśli początkowo nie przepada za tą pozycją. Sesje, szczególnie w pierwszych tygodniach życia, mogą być bardzo krótkie. Z czasem, w miarę jak pozycja staje się dla niemowlaka bardziej komfortowa, powinniśmy je stopniowo wydłużać.
Źródła:
- American Academy of Pediatrics (2023) Back to Sleep, Tummy to Play, dostęp: https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/sleep/Pages/back-to-sleep-tummy-to-play.aspx.
- National Institute of Health Tummy Time for a Healthy Baby, dostęp: https://safetosleep.nichd.nih.gov/reduce-risk/tummy-time.
- Rodger J., Harvey K. (2025) Exploring the use of tummy time guidelines to improve infant development in rural primary care, Journal of Neonatal Nursing, 31(1): 302-307, dostęp: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1355184124002199.
- NCT Top tips for tummy time, dostęp: https://www.nct.org.uk/information/baby-toddler/caring-for-your-baby-or-toddler/top-tips-for-tummy-time.
- Pin T., Eldridge B., Galea M. P. (2007) A review of the effects of sleep position, play position, and equipment use on motor development in infants, Developmental Medicine & Child Neurology, 49: 858-867, dostęp: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/j.1469-8749.2007.00858.x.