Odparzenia od pampersa są najczęściej obserwowanymi problemami skórnymi wśród niemowląt. Pojawiają się przede wszystkim na skutek działania wilgoci oraz narażenia na substancje drażniące zawarte w moczu i kale. U Twojego malucha wystąpiły odparzenia i nie wiesz co robić, by je złagodzić? A może zastanawiasz się, jak zapobiegać ich powstawaniu na pupie dziecka? W tym artykule wyjaśniamy, jakie są najważniejsze zasady profilaktyki i leczenia odparzeń w okolicy pieluszkowej.
Co znajdziesz w tym artykule:
- 1.Odparzenia od pampersa - co musisz wiedzieć?
- 2.Co powoduje rany i odparzenia od pampersa u niemowlaka?
- 3.Jak wyglądają odparzenia od pampersa?
- 4.Domowe sposoby na odparzenia pupy u dzieci
- 5.Co stosować na odparzenie pupy u niemowlaka? Preparaty z apteki
- 6.Jak zapobiegać odparzeniom od pampersa?
- 7.Odparzenia od pampersa - częste pytania rodziców (FAQ)
Odparzenia od pampersa - co musisz wiedzieć?
● Szacuje się, że w pierwszym roku życia zapalenie skóry w okolicy pieluszkowej rozwija się aż u połowy dzieci.
● Zarówno w leczeniu, jak i zapobieganiu odparzeń od pampersa główną rolę odgrywają działania pielęgnacyjne - częsta zmiana pieluszki, regularne wietrzenie pupy dziecka, a także dbałość o higienę.
● Kiedy problem odparzeń wystąpi, warto zacząć stosować na pupę dziecka maści, np. z lanoliną. Tworzą one warstwę chroniącą przed drażniącym działaniem moczu oraz kału. Łagodzą również zmiany na skórze i wspomagają jej regenerację.
Co powoduje rany i odparzenia od pampersa u niemowlaka?
Odparzenia od pieluszki spowodowane są przede wszystkim długim kontaktem skóry z moczem i kałem. Zawarte w nich substancje (takie jak amoniak oraz enzymy) działają drażniąco i mogą uszkadzać skórę. Znaczenie w kontekście powstawania zmian ma także wilgoć, która zwiększa ryzyko tworzenia się otarć. Na wzrost prawdopodobieństwa rozwoju odparzeń od pampersa mają wpływ również:
● Pozostawianie dziecka w tej samej pieluszce przez czas dłuższy niż 2-4 godziny,
● Biegunka,
● Rozpoczęcie podawania dziecku żywności uzupełniającej (wpływa to na skład stolca),
● Stosowanie preparatów do pielęgnacji, które zawierają składniki o działaniu drażniącym skórę (taki wpływ na wrażliwą skórę dziecka często mają substancje zapachowe dodawane do wielu kosmetyków),
● Sposób karmienia dziecka (karmienie mlekiem mamy zmniejsza ryzyko pieluszkowego zapalenia skóry),
● Antybiotykoterapia (często prowadzi ona do wystąpienia biegunki u niemowlaka),
● Zbyt małe lub za ciasno zapinane pieluszki,
● Duża częstość oddawania moczu,
● Niedojrzałość skóry - ma wpływ na zwiększenie ryzyka odparzeń od pampersa przede wszystkim u dzieci przedwcześnie urodzonych.
Jak wyglądają odparzenia od pampersa?
Odparzenia od pampersa rozpoznaje się na podstawie charakterystycznych objawów. Należą do nich:
● Czerwone plamy na pośladkach dziecka lub w całej okolicy pieluszkowej,
● Tkliwa, bolesna skóra w obszarze objętym widocznymi zmianami,
● Łuszczenie się skóry w okolicy pieluszkowej,
● Ciepła w dotyku skóra objęta zmianami,
● Grudki, krostki na pośladkach dziecka,
● Swędzenie skóry w okolicy pieluszkowej,
● Marudzenie, płacz dziecka - obserwowane szczególnie w czasie przewijania,
● W zaawansowanych przypadkach u dziecka mogą pojawić się bolesne owrzodzenia.
Domowe sposoby na odparzenia pupy u dzieci
W przypadku większości dzieci z odparzeniami od pampersa obserwuje się znaczącą poprawę po zastosowaniu intensywnej pielęgnacji skóry. W ramach domowych sposobów na odparzenia pupy:
● Często zmieniaj pieluszkę dziecka. U malucha z odparzeniami należy wymieniać ją na świeżą co maksymalnie 2-3 godziny. Zmieniaj pampersa od razu, gdy maluch go zmoczy - nawet jeśli czas od założenia nowej pieluszki był krótszy. W ocenie, czy pieluszka wymaga wcześniejszej wymiany może pomóc wybór typów pampersów, które posiadają na zewnątrz pasek zmieniający kolor pod wpływem wilgoci.
● Delikatnie przemywaj skórę w okolicy pieluszkowej podczas zmiany pampersa. Wykorzystuj do tego produkty higieniczne, które nie zawierają alkoholu ani substancji zapachowych.
● Codziennie kąp niemowlę. Ogólne zalecenie kąpania dziecka w pierwszych miesiącach życia 2-3 razy w tygodniu może nie sprawdzać się u malucha, który ma objawy odparzeń od pampersa. Częstsza kąpiel pomaga usuwać substancje, które działają drażniąco oraz zapobiegać infekcjom w okolicy zmian skórnych.
● Pamiętaj, że skóra dziecka powinna być całkowicie sucha przed założeniem świeżej pieluszki.
● Upewnij się, że zakładana pieluszka nie przylega zbyt ściśle do skóry malucha. Obecność przestrzeni między pampersem i pupą dziecka zmniejsza ryzyko powstawania otarć. Po zapięciu pieluchy powinno dać się włożyć do niej od góry dwa palce.
● Zapewnij dostęp powietrza. Regularnie pozostawiaj dziecko bez pieluszki, przynajmniej na krótki czas (kilka - kilkanaście minut). Możesz np. wstrzymywać się trochę przed założeniem jej po kąpieli. Warto również kilka razy dziennie układać dziecko w czasie zabawy na nieprzemakalnej macie lub pieluszce tetrowej na golasa.
● Wybieraj pieluszki o dużej chłonności. Możesz kierować się np. wynikami testów jakości pampersów przeprowadzonymi przez ekspertów z Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów [1].
● Stosuj warstwę preparatów ochronnych na oczyszczoną i osuszoną skórę dziecka. Mają one na celu oddzielenie skóry malucha od substancji drażniących zawartych w moczu i kale.
Co stosować na odparzenie pupy u niemowlaka? Preparaty z apteki
Często polecanymi preparatami aptecznymi na odparzenia od pampersa są maści z lanoliną i pantenolem. W przypadku nasilonych zmian skórnych warto wybrać maści z dodatkiem tlenku cynku. Warto pamiętać, że tej substancji nie zaleca się stosować przewlekle na pupę dziecka, ponieważ może wysuszać skórę.
Jak zapobiegać odparzeniom od pampersa?
Podstawowe sposoby na zapobieganie odparzeniom od pampersa to:
● Częsta zmiana pieluszki dziecka. Należy wymieniać ją na świeżą nie rzadziej niż co 2-4 godziny. Im częściej pieluszka jest zmieniana, tym niższe ryzyko wystąpienia odparzeń.
● Dbałość o higienę okolicy pieluszkowej.
● Częste wietrzenie okolicy pieluszkowej.
● Zakładanie pieluszki zawsze na całkowicie suchą skórę.
● Unikanie stosowania kosmetyków i innych artykułów do pielęgnacji (w tym nawilżanych chusteczek), które zawierają składniki o potencjalnie drażniącym działaniu, np. alkohol czy substancje zapachowe.
● Zwrócenie uwagi na to, by pieluszka nie przylegała zbyt ściśle do pupy dziecka.
● Wybór pieluszki o dużej chłonności.
Odparzenia od pampersa - częste pytania rodziców (FAQ)
Czy rodzaj pieluszki ma wpływ na częstość występowania odparzeń u niemowlaka?
Tak. Wybór pieluszki, która dobrze absorbuje wilgoć to podstawa zapobiegania odparzeniom u niemowlaka. Pampersy różnych producentów znacząco różnią się chłonnością. Natomiast wybór między pieluszkami jednorazowymi i wielorazowymi pieluszkami w tym kontekście nie jest oczywisty. Brakuje obecnie przekonujących dowodów, które pozwoliłyby stwierdzić, czy współcześnie produkowane chłonne pieluszki wielorazowe są lepszą czy gorszą opcją od jednorazowych pampersów. Dużo zależy od konkretnych modeli.
Czy lanolina pomaga na odparzenia pieluszkowe?
Lanolina jest jednym z popularnych składników maści polecanych na odparzenia pieluszkowe. Jej działanie polega przede wszystkim na tworzeniu warstwy ochronnej na pupie dziecka. Ponadto lanolina wykazuje działanie łagodzące w przypadku stanów zapalnych skóry, które rozwijają się przy odparzeniach.
Czy w przypadku zauważenia odparzeń pieluszkowych u dziecka należy zgłosić się do lekarza?
Jeśli zauważysz oznaki odparzeń pieluszkowych i domowe sposoby radzenia sobie z tym problemem nie przyniosą efektów w ciągu 3-4 dni, zgłoś się z maluchem do lekarza. Zapisz się na wizytę możliwie szybko, jeśli zmiany mają bardzo duży stopień nasilenia i/lub u dziecka zauważasz widoczne oznaki znacznego dyskomfortu.
Odparzenia od pampersa: podsumowanie
Odparzenia to problem, który bardzo często pojawia się u dzieci noszących pieluszki. Narażenie pupy na przedłużony kontakt z moczem i kałem oraz wilgoć to czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia podrażnień, uszkodzeń skóry oraz stanów zapalnych w tej okolicy. Najważniejszymi elementem zarówno zapobiegania, jak i leczenia odparzeń od pampersa są: częsta zmiana pieluszki, wietrzenie pupy dziecka, a także odpowiednia higiena.
Źródła:
- Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Gdańsku (2021) #UOKiKtestuje - Pieluchy dla dzieci., dostęp: https://ihgd.pl/?p=2339.
- Sadowska-Przytocka A., Czarnecka-Operacz M. (2024) Pieluszkowe zapalenie skóry, Forum Pediatrii Praktycznej, dostęp: https://forumpediatrii.pl/artykul/pieluszkowe-zapalenie-skory.
- Merill L. (2015) Prevention, Treatment and Parent Education for Diaper Dermatitis, Nursing for Women’s Health, 19(4): 324-337, dostęp: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1751-486X.12218.
- Wilmont A., Doboszyńska A. (2012) Pieluszkowe zapalenie skóry u dzieci, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 8(3): 272-274, dostęp: https://bibliotekanauki.pl/articles/1031992.
- National Health Service (2023) Nappy Rash, dostęp: https://www.nhs.uk/baby/caring-for-a-newborn/nappy-rash/.
- Benitez Ojeda A. B., Mendez M. D. (2023) Diaper Dermatitis, National Library of Medicine, StatPearls, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559067/.
- Polcari I. (2024) Common Diaper Rashes & Treatments, American Academy of Pediatrics, dostęp: https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/diapers-clothing/Pages/Diaper-Rash.aspx.