Niemowlęta nabywają poszczególne umiejętności motoryczne w zróżnicowanym tempie. Nie należy nigdy na siłę przyspieszać rozwoju ruchowego dziecka. Można natomiast angażować malucha w odpowiednie do wieku aktywności wspierające osiąganie kolejnych kamieni milowych. Sprawdź, jakie zabawy z niemowlakiem warto wykorzystywać w różnych przedziałach wiekowych: do 3 miesięcy, od 3 do 6 miesięcy, od 6 do 9 miesięcy i od 9 do 12 miesięcy.
Co znajdziesz w tym artykule:
- 1.Zabawy z niemowlakiem a rozwój motoryczny - co musisz wiedzieć?
- 2.Rozwój motoryczny niemowlaka w pierwszych 3 miesiącach życia
- 3.Wspierające rozwój motoryczny zabawy z niemowlakiem 0-3 miesiące
- 4.Rozwój motoryczny niemowlaka w wieku 3-6 miesięcy
- 5.Wspierające rozwój motoryczny zabawy z niemowlakiem 3-6 miesięcy
- 6.Rozwój motoryczny niemowlaka w wieku 6-9 miesięcy
- 7.Wspierające rozwój motoryczny zabawy z niemowlakiem 6-9 miesięcy
- 8.Rozwój motoryczny niemowlaka w wieku 9-12 miesięcy
- 9.Wspierające rozwój motoryczny zabawy z niemowlakiem 9-12 miesięcy
- 10.Zabawy z niemowlakiem a rozwój motoryczny: podsumowanie
Zabawy z niemowlakiem a rozwój motoryczny - co musisz wiedzieć?
● W pierwszych miesiącach życia duże znaczenie dla rozwoju ruchowego malucha mają zabawy w leżeniu na brzuszku. W tej pozycji wzmacniane są mięśnie ważne w kontekście osiągania przez dziecko wielu umiejętności motorycznych, m.in. pełzania, raczkowania i chodzenia.
● Po 6. miesiącu życia, gdy niemowlę uczy się pełzać i raczkować, warto wykorzystywać zabawy, które zachęcają go do podejmowania prób samodzielnego przemieszczania się.
Rozwój motoryczny niemowlaka w pierwszych 3 miesiącach życia
Okres niemowlęcy jest czasem szybkiego rozwoju motoryki dziecka. Już w pierwszych 3 miesiącach życia zauważysz u malucha nowe umiejętności w tym obszarze:
● Zdolność do samodzielnego utrzymywania główki w czasie noszenia,
● Umiejętność unoszenia główki podczas leżenia na brzuszku,
● Zdolność do opierania się na przedramionach w pozycji na brzuszku.
Wspierające rozwój motoryczny zabawy z niemowlakiem 0-3 miesiące
W celu wspierania rozwoju motorycznego malucha w pierwszych 3 miesiącach życia, warto postawić przede wszystkim na zabawy w leżeniu na brzuszku. Przebywanie w tej pozycji sprawia, że u dziecka wzmacniają się mięśnie, których siła jest niezbędna do osiągania kolejnych kamieni milowych, m.in. związanych ze zdolnością do samodzielnego przemieszczania się. Zabawy na brzuszku u zdrowych niemowląt można rozpocząć już w pierwszych dniach życia. Na początku pozycja zwykle nie jest dla dziecka zbyt komfortowa, dlatego ogranicza się spędzany w niej czas do kilku minut przy jednej sesji. W kolejnych tygodniach praktyki można go stopniowo wydłużać. Kiedy maluch leży na brzuszku, warto zainicjować interakcje, np. przez zainteresowanie dziecka zabawką, poruszaną wolno przed nim na boki i śpiewanie piosenki. Najlepiej, by przy wspólnej zabawie rodzic zrównał się poziomem z dzieckiem, by niemowlę mogło widzieć jego twarz i ćwiczyć nawiązywanie kontaktu wzrokowego.
Rozwój motoryczny niemowlaka w wieku 3-6 miesięcy
W kontekście rozwoju motorycznego niemowlaka w wieku od 3 do 6 miesięcy, możesz zaobserwować, że:
● Dziecko nabywa umiejętność celowego chwytania przedmiotów i sięgania, np. po zabawki.
● Maluch uczy się przekręcania się z brzuszka na plecy i odwrotnie.
● Dziecko zaczyna podciągać się na wyprostowanych rączkach w leżeniu na brzuszku.
● Niemowlę może potrafić już samodzielnie siadać. Zwykle na tym etapie maluch podpiera się z przodu na rączkach.
Wspierające rozwój motoryczny zabawy z niemowlakiem 3-6 miesięcy
Oto przykłady zabaw z niemowlakiem w wieku od 3 do 6 miesięcy, które wspierają osiąganie kolejnych kamieni milowych w rozwoju motorycznym:
● Umieść dziecko na macie z różnymi, odpowiednimi do wieku zabawkami wokół, np. piłeczkami sensorycznymi czy pluszowymi grzechotkami. Angażuj się w interakcje z niemowlakiem, pokazując mu zabawki tak, by zachęcić go do wykonywania ruchów do przodu i na boki w celu sięgnięcia po nie. Stwarza to dla dziecka okazję do eksplorowania swojego otoczenia i nauki chwytania obiektów.
● Kontynuuj układanie dziecka na brzuszku. Podczas, gdy maluch przebywa w tej pozycji, możesz np. przeglądać z nim książeczki sensoryczne.
Rozwój motoryczny niemowlaka w wieku 6-9 miesięcy
Wiek między 6. i 9. miesięcy życia jest ekscytującym czasem w rozwoju motorycznym dziecka. To etap, gdy u niemowlaka zwykle pojawiają się pierwsze umiejętności związane z samodzielnym przemieszczaniem się. We wspomnianym okresie:
● Maluch uczy się samodzielnie siadać.
● Niemowlę zaczyna pełzać (czyli przemieszczać się do przodu lub do tyłu w pozycji z brzuszkiem na podłożu).
● Niedługo później zwykle potrafi również raczkować (czyli chodzić na czworakach).
● Dziecko pewnie chwyta przedmioty i umie przekładać je z jednej rączki do drugiej.
Wspierające rozwój motoryczny zabawy z niemowlakiem 6-9 miesięcy
W ramach zabaw z niemowlakiem w wieku od 6 do 9 miesięcy:
● Korzystaj z odpowiednich do wieku sorterów kształtów.
● Pokazuj i zachęcaj dziecko do powtarzania gestów, takich jak papa, czy ruchy głową na “tak” lub “nie”.
● Umieszczaj zabawki dziecka nieco poza zasięgiem jego rączek w taki sposób, by zachęcać go do pełzania, raczkowania, przekręcania się.
● Wykorzystaj kąpiele jako okazję do zabawy przedmiotami, które pozwalają ćwiczyć u malucha motorykę małą (chwytanie przedmiotów i manipulowanie nimi).
Rozwój motoryczny niemowlaka w wieku 9-12 miesięcy
Przed ukończeniem 12 miesięcy dzieci:
● Potrafią zwykle samodzielnie wstawać.
● Chodzą, trzymając się mebli.
● Chwytają niewielkie przedmioty kciukiem i palcem wskazującym.
Wspierające rozwój motoryczny zabawy z niemowlakiem 9-12 miesięcy
W ramach odpowiednich dla malucha w ostatnich miesiącach pierwszego roku życia zabaw możesz:
● Pozwolić dziecku bawić się zabawkami muzycznymi, np. cymbałkami czy bębenkami.
● Wykorzystywać zabawki (lub inne przedmioty), które zachęcają dziecko do pchania większych obiektów do przodu. Dzięki temu maluch ćwiczy umiejętności związane z przemieszczaniem się. Pamiętaj jednak, że korzystanie z chodzików nie jest zalecane.
● Zachęcać dziecko do samodzielnego chodzenia z jednoczesnym trzymaniem się mebli. Upewnij się wcześniej, że obiekty, które maluch do tego wykorzystuje są w pełni stabilne.
Zabawy z niemowlakiem a rozwój motoryczny: podsumowanie
Warto angażować się w wymienione wyżej zabawy z maluchem, by zachęcać go do aktywności wspierających nabywanie kolejnych umiejętności motorycznych. Częste interakcje przy różnorodnych zabawach to dobry sposób nie tylko na wspomaganie rozwoju dziecka, ale także na nawiązywanie bliskiej więzi między niemowlęciem i rodzicami.
Źródła:
- Trusewicz R., Pogorzała A. M. Rozwój ruchowy dziecka z uwzględnieniem założeń koncepcji NDT Bobath, dostęp: http://wydawnictwo.wseit.edu.pl/rozwoj-ruchowy-dziecka-z-uwzglednieniem-zalozen-koncepcji-ndt-bobath/.
- Centers for Disease Control and Prevention (2025) Milestones by 4 Months, dostęp: https://www.cdc.gov/act-early/milestones/4-months.html.
- Centers for Disease Control and Prevention (2025) Milestones by 6 Months, dostęp: https://www.cdc.gov/act-early/milestones/6-months.html.
- Centers for Disease Control and Prevention (2025) Milestones by 9 Months, dostęp: https://www.cdc.gov/act-early/milestones/9-months.html.
- Centers for Disease Control and Prevention (2025) Milestones by 1 Year, dostęp: https://www.cdc.gov/act-early/milestones/1-year.html.