Jako wcześniaka określa się malucha urodzonego między 22. a 37 tygodniem ciąży. O niemowlę, które przedwcześnie przyszło na świat, należy się szczególnie troszczyć – chodzi zarówno o opiekę medyczną, jak i o troskę oraz miłość rodziców. Jak zatem dbać o wcześniaka i karmić go, aby prawidłowo się rozwijał?
Co znajdziesz w tym artykule:
Organizm wcześniaka jest jeszcze bardziej wrażliwy i delikatniejszy niż noworodka narodzonego o czasie. Dlaczego? Dziecko, którego rozwój w brzuchu mamy z różnych względów został nagle przerwany, nie ma w pełni ukształtowanych narządów i organów. Jego organizm nie jest gotowy do samodzielnego funkcjonowania, dlatego w szpitalach dostępnych jest wiele specjalistycznych aparatur, które wspomagają proces m.in. oddychania, odżywiania, podawania lekarstw czy utrzymywania ciepła. Wcześniak ma niewiele tkanki tłuszczowej i słabe mięśnie, aby samodzielnie wytwarzać ciepło – to dlatego takie maluszki w pierwszych dniach życia najczęściej przebywają w inkubatorach.
Mleko mamy – pokarm idealny dla wcześniaka
Ze względu na słabą umiejętność ssania lub jej brak dzieci narodzone przedwcześnie często otrzymują pożywienie dożylnie lub za pośrednictwem sądy dożołądkowej. Najlepszym pokarmem – z wielu względów – jest wówczas mleko mamy. Co ciekawe, pokarm mamy wcześniaka różni się od pokarmu mamy dziecka narodzonego w terminie. Takie mleko wyróżnia się większą ilością składników budulcowych i energetycznych – są to m.in. białka, tłuszcze. W takim pokarmie obecne są także ważne składniki mineralne i witaminy. Ilości te jednak często mogą być niewystarczające ze względu na duże zapotrzebowanie wcześniaka, dlatego lekarz prowadzący może zalecić wzbogacanie mleka kobiecego specjalnymi preparatami. Kobiecy pokarm zawiera również enzymy wspomagające pracę układu pokarmowego, czyli trawienie w brzuszku dziecka. Układ pokarmowy wcześniaka nie jest jeszcze dojrzały, więc trawienie i wchłanianie składników odżywczych dostarczonych wraz z pokarmem może być wyzwaniem dla maleńkiego organizmu. Właśnie dlatego tak ważne jest to, co dziecko otrzymuje do jedzenia, bo musi to być pożywienie, z którym poradzi sobie dojrzewający układ pokarmowy.. Jeśli podawanie mleka mamy nie jest możliwe – wcześniak otrzymuje specjalne produkty dostosowane do jego potrzeb.
Pokarm kobiecy w pełni zaspokaja potrzeby niemowlęcia w pierwszych miesiącach jego życia i dostarcza składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju młodego organizmu. Właśnie dlatego eksperci ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecają wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia dziecka i jego kontynuację do ok. 2. roku życia lub dłużej, przy jednoczesnym rozszerzeniu diety niemowlęcia. Żywienie wcześniaka wymaga indywidualnego podejścia, zgodnego z rekomendacją lekarza prowadzącego.
Opieka w domu i szpitalu
Niemowlęta urodzone przedwcześnie mogą zostać zabrane ze szpitala, jeśli pozwala na to ich stan zdrowia – jest to zazwyczaj po paru miesiącach, kiedy maluch potrafi samodzielnie oddychać i jeść. Bardzo istotna jest wtedy też masa ciała – dziecko powinno ważyć więcej niż 2 kilogramy. Przez pierwszy rok życia rodzice regularnie powinni spotykać się z lekarzami różnych specjalizacji, np. z neurologiem i fizjoterapeutą, aby mieć pewność, że młody organizm przystosował się do warunków zewnętrznych i zaczął rozwijać się i uczyć nowych umiejętności tak jak dzieci urodzone po 40. tygodniu ciąży. Raz w miesiącu przy wsparciu specjalisty należy też monitorować masę ciała i wzrost dziecka.
Zarówno jeszcze podczas pobytu w szpitalu, jak i po powrocie do domu dla wcześniaka bardzo ważna jest czułość i dotyk najbliższych. Już na oddziale, gdzie przybywa mama i noworodek, lekarze oraz położne zachęcają do przytulania i głaskania maluszka. Takie działania dają dziecku poczucie bezpieczeństwa i bliskości. Kangurowanie to jeden ze sposobów, aby niemowlę mogło poczuć bicie serca mamy lub taty oraz ich ciepło. Podczas kangurowania można delikatnie masować plecy dziecka, co wzmacnia więź między nim a rodzicami, ale też uspokaja je.
Odpowiednia pielęgnacja to podstawa
Skóra wcześniaka jest bardzo cienka i delikatna, dlatego należy być bardzo ostrożnym. Warto nie narażać maleństwa na mróz, mocne słońce czy silny wiatr. Dbanie o higienę i dobre samopoczucie dziecka urodzonego przedwcześnie w zasadzie nie różni się od pielęgnacji dziecka urodzonego o czasie – wszelkie czynności wokół wcześniaka muszą być tylko wykonywane z jeszcze większą starannością i delikatnością. Warto tez pamiętać, że należy wybierać tylko takie kosmetyki, które są przeznaczone dla alergików lub dla wcześniaków, czyli bez zbędnych składników, które mogłyby podrażnić delikatną skórę wcześniaka.