Jak usypiać roczne dziecko? Rytuały przed snem, które pomagają maluchom zasnąć

Ile śpi roczne dziecko?

Roczne maluchy w ciągu doby powinny spać przez 11-14 godzin. W ten czas wlicza się sen nocny oraz drzemki w ciągu dnia. W pierwszych miesiącach po ukończeniu pierwszego roku życia większość dzieci codziennie odbywa jedną lub dwie drzemki, które łącznie mogą trwać około 2-2,5 godziny. Po ukończeniu 18. miesiąca życia czas drzemek w ciągu doby zwykle ulega skróceniu, zazwyczaj maluchom zaczyna wystarczać już tylko jedna dziennie.

Na czym polega regres snu u rocznego dziecka?

U wielu rocznych maluchów występuje już w miarę stały harmonogram snu w ciągu dnia, jednak zmiany w życiu dziecka (w tym naturalne zmiany rytmu dobowego związane z rozwojem) mogą wpływać na zaburzenia wypracowanych wcześniej wzorców. U niektórych maluchów w okolicy pierwszych urodzin obserwuje się regres snu – przejściowo zaczynają pojawiać się większe problemy z zaśnięciem oraz częstym budzeniem się w nocy. To, kiedy wystąpi regres snu i jak długo potrwa, jest kwestią indywidualną. Wiedząc, jakie czynniki mogą wpływać na pojawienie się zaburzeń snu, w wielu przypadkach możemy ograniczyć występowanie tych problemów.

Co może wpływać na sen rocznego dziecka?

Na sen rocznego dziecka mogą wpływać:

• Ilość i natężenie bodźców. Aktywna zabawa, intensywne światło, głośna muzyka lub hałas w porze snu i bezpośrednio przed nią, mogą utrudniać dziecku wyciszenie się i sprawiać, że usypianie go staje się trudne.
• Zwiększona potrzeba bliskości. Roczne dzieci często odczuwają lęk separacyjny i może się to objawiać trudnościami z zaśnięciem, gdy rodzica nie ma w zasięgu wzroku. U większości maluchów jest to normalny etap rozwoju, który mija z czasem, w miarę jak zdobywają przekonanie, że najbliższe osoby znajdują się niedaleko, a jednocześnie wykształca się u nich większa potrzeba niezależności. Niektóre dzieci stają się spokojniejsze i łatwiej zasypiają, jeśli rodzice zadbają o to, by w ciągu dnia okazywać im więcej uwagi i bardziej zaangażują się we wspólne spędzanie czasu, zaspokajając ich potrzeby emocjonalne.
• Czas ostatniego posiłku w ciągu dnia. Dostosowanie godziny kolacji lub ostatniego przed położeniem do łóżka karmienia piersią do pory, kiedy kładziemy szkraba spać, ma duże znaczenie, by mógł bez problemu zasnąć. Żołądek rocznego dziecka jest jeszcze bardzo mały. Pora kolacji malucha powinna przypadać najpóźniej na około 2-3 godziny przed położeniem do łóżka, by nie zdążył się on zrobić głodny jeszcze przed snem.
• Zmiany w życiu dziecka. Przeprowadzka, narodziny rodzeństwa, czy zamiana łóżeczka niemowlęcego na dziecięce, mogą powodować u malucha dużo emocji, które utrudniają usypianie. Na sen wpływają również modyfikacje zwyczajowego planu dnia malucha, np. wynikające z powrotu rodzica do pracy i rozpoczęcia uczęszczania do żłobka.
• Ewentualne dolegliwości u malucha. Dyskomfort związany z ząbkowaniem czy występowanie objawów infekcji mogą powodować problemy z usypianiem rocznego dziecka i skutkować zaburzeniami snu.

Jakie są metody usypiania rocznego dziecka?

W kontekście usypiania dziecka znaczenie ma nie tylko to, co robimy, gdy kładziemy już malucha do łóżka, ale także czynniki związane z jego trybem życia. W usypianiu rocznego dziecka mogą pomóc przede wszystkim:

• Zadbanie o wysiłek fizyczny w ciągu dnia. Aktywne zabawy z dzieckiem, przede wszystkim takie, które obejmują spędzanie czasu na zewnątrz, mogą pomóc w regulacji rytmu dobowego malucha i ułatwić zasypianie.
• Praktykowanie stałego harmonogramu snu. Kiedy dziecko przyzwyczaja się, że określona godzina oznacza czas na sen, kładzenie go w tym czasie do łóżka staje się zwykle znacznie łatwiejsze.
• Zapewnienie odpowiednich warunków w pomieszczeniu. Ostre światło, hałas, zbyt wysoka temperatura (powyżej 18°C) mogą utrudniać usypianie rocznego dziecka.
• Wprowadzenie rytuałów związanych z kładzeniem się do łóżka – takich, które zapewnią spokojną atmosferę i przygotują dziecko do snu.

Jak wprowadzić u dziecka nawyki pomagające zasnąć?

Konkretne nawyki związane ze snem zapewniają przewidywalność, która pomaga dziecku się wyciszyć i zwiększa szanse na to, że usypianie przebiegnie bezproblemowo. O czym warto pamiętać planując rutynowo wykonywane czynności związane z kładzeniem dziecka spać?

1. Na około 1-2 godziny przed snem zadbaj o ograniczenie intensywnych aktywności u dziecka oraz redukcję bodźców, które na niego oddziałują. Przygaś światła, szczególnie te o intensywnym natężeniu. Unikaj włączania urządzeń elektronicznych, których ekrany emitują niebieskie światło – ekspozycja na nie może utrudniać zasypianie. Zadbaj o spokojną i przyjemną atmosferę w domu.
2. Wprowadź prosty schemat rutynowych czynności, które będziesz wykonywać z dzieckiem przed zaśnięciem. Może on obejmować: karmienie, mycie ząbków, zmianę pieluszki i przebranie w piżamkę, położenie dziecka do łóżeczka, czytanie książeczki, śpiewanie kołysanki. Niech wybrane przez ciebie czynności odbywają się codziennie w tej samej kolejności.
3. Wykonuj każdego wieczoru ten sam rytuał przed opuszczeniem pokoju dziecka na noc. Możesz np. pocałować dziecko w główkę, powiedzieć „dobranoc, do zobaczenia rano”, zgasić światło i wyjść.

Przyzwyczajenie się dziecka do rutynowo wykonywanych czynności przed zaśnięciem nie tylko pozwala mu szybciej zasnąć, ale także wiąże się z rzadszym wybudzaniem się malucha w nocy.

Źródła:

1. Paruthi S., Brooks L. J., D’Ambrosio C. i wsp. (2016) Recommended Amount of Sleep for Pediatric Populations: A Consensus Statement of the American Academy of Sleep Medicine, Journal of Clinical Sleep Medicine, 12(6): 785-786, dostęp: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4877308/.
2. Sleep Action Toddler sleep, dostęp: https://sleepaction.org/wp-content/uploads/2023/12/Toddler-sleep.pdf.
3. Suni E., Callender E. (2025) 12-Month Sleep Regression, Sleep Foundation, dostęp: https://www.sleepfoundation.org/baby-sleep/12-month-sleep-regression.
4. National Health Service (2019) Your toddler’s sleep at… 1-2 years, dostęp: https://www.wchc.nhs.uk/wp-content/uploads/2019/12/SaferSleep_1-2years.pdf.
5. National Health Service (2025) Helping your baby to sleep, dostęp: https://www.nhs.uk/baby/caring-for-a-newborn/helping-your-baby-to-sleep/.
6. Mindell J. A., Li A. M., Sadeh A. i wsp. (2015) Bedtime Routines for Young Children: A Dose-Dependent Association with Sleep Outcomes, 38(5): 717-722, dostęp: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4402657/.
7. Newsom R. (2025) Blue Light: What It Is and How It Affects Sleep, Sleep Foundation, dostęp: https://www.sleepfoundation.org/bedroom-environment/blue-light.