Piersi – budowa i pielęgnacja

5 min
Kobieta sparwdza palcami stan zdrowotny piersi

Ciąża i codzienne karmienie dziecka to wyzwanie dla Twoich piersi. Warto wiedzieć o nich jak najwięcej i zadbać o nie, tak abyś mogła się cieszyć dobrą kondycją piersi jeszcze długo po karmieniu.

Kobieta sparwdza palcami stan zdrowotny piersi
Kobieta sparwdza palcami stan zdrowotny piersi

Budowa piersi – jak powstaje mleko kobiece

Brodawka to szczyt piersi, ciemna obwódka wokół niej nazywana jest otoczką. Piersi zbudowane są z gruczołów otoczonych tkanką tłuszczową oraz tzw. podścieliskiem (podtrzymująca tkanka łączna wraz z nerwami, naczyniami krwionośnymi i limfatycznymi).

Pokarm powstaje w pęcherzykach mlecznych, do których transportowane są składniki odżywcze wprost z krwi matki. Za wydzielanie mleka i dostosowanie jego ilości do potrzeb dziecka odpowiada prolaktyna. Poziom tego hormonu wzrasta w trakcie ssania piersi przez niemowlę.

Wydzielanie mleka jest możliwe dzięki oksytocynie, która powoduje kurczenie się mięśni gładkich otaczających pęcherzyki i przewody. To właśnie te ruchy mięśni powodują wypływanie (dosłownie wypychanie) mleka. Komórki pęcherzyków wydzielają mleko, które przewodami mlecznymi spływa do brodawki. Wraz z opróżnianiem piersi, aktywuje się prolaktyna która uruchamia produkcję porcji na kolejne karmienie. Zachodzi więc mechanizm: im częściej dziecko ssie pierś, tym więcej mleka jest wytwarzane.  

Jakość i ilość pokarmu mamy nie zależy od rozmiaru i kształtu piersi. Mniejsza pojemność piersi powoduje, że dziecko je częściej, a częste karmienia pobudzają produkcję mleka.

Piersi w ciąży zmieniają wygląd już w pierwszych tygodniach. Otoczka powiększa się i ciemnieje, pojawiają się też na niej gruczoły łojowe, których wydzielina, natłuszczając brodawki, chronić je będzie przed działaniem wilgoci (kontaktem ze śliną dziecka), a jej zapach pomoże niemowlęciu znaleźć pierś.

Piersi stają się bardziej wrażliwe na dotyk, a przez skórę widoczna jest siateczka naczyń krwionośnych. Powiększają się i stają się cięższe, ponieważ rozwija się w nich system kanalików, którymi po porodzie popłynie mleko. Piersi są silnie ukrwione, a tym samym bardzo wrażliwe na bodźce, takie jak temperatura, intensywny ucisk czy uszkodzenia mechaniczne.

Na stan cienkiej, delikatnej skóry piersi duży wpływ ma Twoja waga, wahania hormonalne oraz czynniki zewnętrzne. Podczas ciąży obserwujesz duże zmiany, jakie przechodzą Twoje piersi. Jeśli masz jakieś obawy związane z ich wyglądem, skonsultuj się z lekarzem.

Pielęgnacja biustu w ciąży

Odpowiednią pielęgnację piersi warto zacząć już na początku ciąży. Zadbane lepiej zniosą trudy karmienia. Stosuj na skórę piersi kosmetyki zapobiegający rozstępom. Piersi w ciąży gwałtownie się powiększają, a skóra pod wpływem zmian hormonalnych traci elastyczność. W efekcie mogą pękać włókna kolagenowe i powstać trwałe zmiany.

Do mycia piersi w ciąży nie używaj mydła, ponieważ może spowodować wysuszenie i pękanie brodawek. Skórę na piersiach myj delikatnym żelem. Kiedy pod koniec ciąży na powierzchni sutków zacznie się pojawiać zaschnięta wydzielina, czyli siara – przemyj je ciepłą wodą.

Kiedy zauważysz, że piersi się powiększyły, kup nowy biustonosz – nieuciskający, na szerokich ramiączkach, z przewiewnej tkaniny. Zmieniaj go za każdym razem, gdy zrobi się ciasny, będzie uwierał albo się zdeformuje.

Gdy bierzesz prysznic, przez 3-5 minut masuj piersi na przemian strumieniem ciepłej i chłodnej wody (zmieniaj temperaturę wody co pół minuty) – pod wpływem chłodu skóra się napina, a mięśnie wokół biustu kurczą się i lepiej podtrzymują biust.

Od czasu do czasu możesz wybrać się do kosmetyczki na zabieg ujędrniający skórę. Przed zabiegiem koniecznie powiedz kosmetyczce o ciąży. 

Pielęgnacja biustu w czasie karmienia

Kiedy już karmisz piersią, zabiegi u kosmetyczki nie są wskazane. Masz także ograniczony wybór kosmetyków do pielęgnacji. Składniki kremów nie przenikną co prawda do mleka, ale ich zapach może zniechęcać dziecko do ssania piersi, a nawet podrażnić buzię. Najbezpieczniejsza będzie oliwka dla niemowląt lub zwykła oliwa.

Piersi myj raz dziennie, ciepłą wodą i delikatnym mydłem, np. dla niemowląt. Zrezygnuj z mydeł antybakteryjnych – mogą uszkodzić naturalny płaszcz lipidowy skóry. Również zbyt częste mycie piersi może spowodować usuwanie naturalnej wydzieliny ochronnej. Kremy czy maści do pielęgnacji piersi stosuj z ostrożnością. Otarcia - często towarzyszące początkom karmienia - najszybciej można zaleczyć, wcierając w nie odrobinę własnego mleka.
Warto, tak jak w ciąży, masować piersi pod prysznicem.

Noś odpowiednio dobrany biustonosz do karmienia. Najlepszy jest taki specjalnie przeznaczony dla mamy karmiącej, który bez trudu odepniesz i zapniesz jedną ręką: z klapkami, zapinany z przodu.

Pielęgnacja piersi po zakończeniu karmienia

Aby skóra na piersiach stała się bardziej napięta i mocniejsza, dobrze jest stosować silnie skoncentrowane kuracje, np. w ampułkach. Fibroblasty i witamina E stymulują odnowę komórkową, przyspieszają wytwarzanie włókien kolagenu i elastyny.

Po zakończeniu karmienia możesz skorzystać z pomocy kosmetyczki. Regularne zabiegi z witaminą E, algami czy parafiną napinają i nawilżają skórę. Do ujędrniania zwiotczałej skóry przeznaczone są zabiegi takie jak masaż mikroprądami, a na rozstępy – intensywne złuszczanie i zabiegi laserowe. 

Przykładowe ćwiczenia na ujędrnianie biustu

  • Skóra piersi i dekoltu jest cienka i delikatna – sama nie utrzyma ciężkiego biustu. Dlatego wzmocnij mięśnie odpowiedzialne za podtrzymanie piersi prostymi ćwiczeniami. Rób je kilka razy dziennie od pierwszych tygodni ciąży, przez cały okres karmienia piersią i po nim.
  • Dłonie złącz przed sobą, tak by łokcie znajdowały się na wysokości biustu. Przyciśnij je do siebie, wytrzymaj kilka sekund i rozluźnij mięśnie. Powtórz 10-15 razy.
  • Stań przodem do ściany i przyłóż do niej dłonie tak, by były na wysokości biustu. Zginając ręce w łokciach, powoli pochylaj się w kierunku ściany. Powtórz 10-15 razy.

Oceń ten artykuł: