Skurcze przepowiadające dotyczą każdej ciężarnej. Pojawiają się już w drugim trymestrze ciąży i towarzyszą kobiecie aż do rozwiązania. Z czasem stają się częstsze i silniejsze, dlatego tuż przed terminem porodu, kobiety często mylą je z rozpoczynającym się porodem. Czym są skurcze przepowiadające? Czy skurcze przepowiadające są bolesne? I jak odróżnić je od prawdziwych skurczy porodowych?
Co znajdziesz w tym artykule:
Skurcze przepowiadające – czym są?
Macica, w której rozwija się płód to elastyczny mięsień, który zdecydowanie zwiększa swoją wielkość w trakcie dziewięciu miesięcy ciąży. Musi zapewnić rozwijającemu się dziecku odpowiednie warunki, dlatego rośnie razem z nim. Ciąża to również dla macicy czas na przygotowanie się do porodu. Skurcze przepowiadające, jakie odczuwa ciężarna, to forma treningu dla macicy, ćwiczenia przed skurczami, które pomogą przyjść dziecku na świat.
Sprawdź: Jakie suplementy przyjmować w ciąży?
Już w 1872 opisał je brytyjski ginekolog, John Braxton Hicks, jako zupełnie naturalne zjawisko, przygotowujące organizm przyszłej matki do narodzin dziecka.
Skurcze przepowiadające to skurcze, które z reguły nie powinny martwić ciężarnej, gdyż odczuwa je każda kobieta w ciąży. Problem pojawia się, gdy rozpoczyna się poród przedwczesny, przed terminem porodu. W takiej sytuacji należy rozróżnić skurcze przepowiadające od porodowych, aby jak najszybciej zgłosić się do szpitala. Jeśli nie uda się zatrzymać akcji porodowej przed ustalonym terminem porodu, szpital jest miejscem, gdzie wcześniak otrzyma najlepszą opiekę lub zostanie przetransportowany do placówki o wyższym stopniu referencyjności.
Drugi znany rodzaj skurczów przepowiadających to tzw. fale Alvareza – skurcze bardzo słabe, o amplitudzie nieprzekraczającej 10mmHG, nieregularne i praktycznie niezauważalne przez kobiety. Występują do około 20. tygodnia ciąży.
Skurcze przepowiadające – jakie to uczucie?
Skurcze przepowiadające, czy są bolesne? Dla niektórych kobiet, które mają niski próg bólu, skurcze przepowiadające mogą być odczuwane jako bolesne, podobne do skurczy menstruacyjnych. Jednak dla większości ciężarnych skurcze przepowiadające są raczej nieprzyjemne i zauważalne, ale nie sprawiają bólu.
Brzuch w czasie skurczy przepowiadających wydaje się twardnieć i napinać. Czas trwania pojedynczego skurczu to od 30 sekund do nawet dwóch minut. Skurcze mijają w czasie np. zmiany pozycji.
Cechą skurczy przepowiadających jest to, że pojawiają się i szybko znikają. Wraz z rozwojem ciąży macica powiększa się, adaptując swoją wielkość do rosnącego w niej dziecka. Sam fakt, że mięsień maciczny wielokrotnie zwiększa swoją wagę i rozmiar w czasie ciąży, jest czynnikiem wyzwalającym skurcze przepowiadające. Im bliżej porodu tym stają się silniejsze i pojawiają się częściej. Ciało kobiety wie, że poród jest coraz bliżej, dlatego przygotowuje się do rozwiązania. Skurcze przepowiadające to jeden z wielu czynników oznaczających, że organizm ciężarnej szykuje się do narodzin dziecka.
W drugim trymestrze skurcze przepowiadające są ledwo zauważalne, kobieta czuje je, kiedy np. dotyka dłonią brzucha. W trzecim trymestrze sprawiają, że ciężarna musi na chwilę odpocząć, aby skurcz minął.
Jeśli skurcze przepowiadające stają się bardzo bolesne lub są tak częste i silne, że utrudniają codzienne funkcjonowanie, należy zgłosić się do lekarza.
Przeczytaj również
Skurcze przepowiadające – kiedy występują?
Fizjologicznie skurcze przepowiadające (Braxtona-Hicksa) zaczynają pojawiać się w drugim trymestrze, ale wtedy są dość rzadkie i bardzo słabe. W trzecim trymestrze skurcze przepowiadające przybierają na sile i częstości. Granicą, kiedy ciężarne zaczynają zauważać skurcze przepowiadające, jest 20. tydzień ciąży.
Skurcze Braxtona-Hicksa częściej występują, gdy kobieta jest aktywna fizycznie, zaraz po stosunku seksualnym, a nawet w momencie, gdy ciężarna ma pełny pęcherz. Skurcze przepowiadające mogą być wywoływane w czasie różnych sytuacji, np. kiedy kobieta długo chodzi bez żadnej przerwy, wchodzi po schodach, denerwuje się lub odczuwa przyjemność.
Skurcze przepowiadające to forma ćwiczeń dla macicy, dlatego mogą występować o różnych porach dnia i nocy, bez żadnego schematu. Nie powinny utrudniać kobiecie normalnego, codziennego funkcjonowania.
Na ile dni przed porodem pojawiają się skurcze przepowiadające?
Skurcze przepowiadające pojawiają się już w połowie ciąży, chociaż część kobiet zwraca na nie uwagę dopiero tuż przed rozwiązaniem, kiedy stają się silniejsze. Trudno określić, na ile dni przed porodem pojawiają się skurcze przepowiadające, gdyż u każdej kobiety to kwestia indywidualna. Tuż przed samym rozwiązaniem skurcze są wyraźnie odczuwalne, dlatego czasem trudno odróżnić je od rozpoczynającego się porodu.
Jak odróżnić skurcze przepowiadające od skurczy porodowych?
Jest kilka bardzo istotnych różnic pomiędzy skurczami porodowymi a skurczami przepowiadającymi. Każda kobieta powinna je poznać, aby móc odróżnić fizjologiczny trening macicy od początku akcji porodowej.
Skurcze przepowiadające są nieregularne, mogą zdarzać się o różnych porach dnia i nocy. Charakteryzuje je to, że są słabe, miernie bolesne. Jedne są silniejsze od drugich.
Skurcze porodowe są regularne, z godziny na godzinę stają się coraz silniejsze. Gdy rozpoczyna się poród, kobieta powinna odczuwać co najmniej trzy skurcze w ciągu pół godziny, w 10-minutowych odstępach czasu. Skurcze porodowe trwają od 10 sekund na samym początku do około 30, gdy poród przechodzi w aktywną fazę.
Regularność skurczy porodowych jest bardzo ważna, wraz z trwaniem porodu czas pomiędzy poszczególnymi skurczami ulega wyraźnemu skróceniu, z 10 minut na samym początku porodu, do niecałej minuty, gdy kobieta wchodzi w fazę parcia, tuż przed samym narodzeniem się dziecka.
Przeczytaj: Co jeść w ciąży?
Skurcze przepowiadające nie powodują rozwarcia się szyjki macicy i nie sprawiają, że dziecko pokonuje kanał rodny.
Zazwyczaj skurcze Braxtona-Hicksa nie są powodem do niepokoju. Jeśli ciężarnej wydaje się, że pojawiają się one zbyt często i stanowią dla niej źródło lęku, powinna skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę. Czasem okazuje się, że niedobór magnezu w organizmie kobiety powoduje, że skurcze występują częściej. W takiej sytuacji uzupełnienie niedoboru, odpoczynek i zbilansowana dieta, sprawia, że kobieta odczuwa skurcze przepowiadające w granicach normy, i nie powodują one rozpoczęcia akcji porodowej.
Jeśli skurcze przepowiadające są bardzo silne czy występują z pewną regularnością, warto zgłosić taką sytuację lekarzowi, szczególnie jeśli jest jeszcze kilka tygodni do terminu porodu. Rozpoczynający się poród przedwczesny czasem udaje się zatrzymać, chroniąc tym samym dziecko przed powikłaniami wcześniactwa.
1.McEvoy A., Sabir S.: „Physiology, Pregnancy Contractions” w: StatPearls (Internet), 2022,
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK532927/#_NBK532927_pubdet_ dostęp z dnia 29.01.2023r.,
2. Raines D.A., Cooper D.: „Braxton Hicks Contractions” w: StatPearls (Internet), 2022,
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470546/#_NBK470546_pubdet_ dostęp z dnia 29.01.2023r.
3. Ziętek J. i in.: „Aktywność mechaniczna i elektryczna macicy. Część I. Monitorowanie skurczów”, Ginekologia Polska, 2008, 79, 791-797.