Rozszerzanie diety dziecka a profilaktyka alergii pokarmowej

Rozszerzanie diety dziecka – kiedy rozpocząć?

Wprowadzanie produktów uzupełniających należy rozpocząć, kiedy niemowlę wykazuje umiejętności rozwojowe potrzebne do ich spożywania, zwykle nie wcześniej niż od 17. Tygodnia życia (początek 5. m.ż.) i nie później niż w 26. t.ż. (początek 7. m.ż.). Nie potwierdzono, że unikanie lub opóźnianie podawania produktów uzupełniających (takich jak jajo, ryby, gluten) może zmniejszyć ryzyko pojawienia się alergii pokarmowej u dziecka. Aktualne wytyczne są zgodne, że nie ma danych naukowych uzasadniających wprowadzanie pokarmów alergizujących w późniejszym wieku niż inne pokarmy uzupełniające w celu zmniejszenia ryzyka alergii na pokarm. Idealny moment na wprowadzanie nowych smaków

Oprócz zaleceń, warto zwrócić uwagę na zachowanie i reakcje dziecka. Niekiedy to ono samo sygnalizuje, że jest gotowe na poznanie nowych smaków. Może o tym świadczyć:

• ssanie rączki lub paluszków,
• wkładanie rzeczy do buzi,
• zainteresowanie jedzeniem,
• śledzenie ruchu łyżki od talerza do ust,
• mlaskanie lub ruchy gryzienia,

W tym czasie kształtują się jego nawyki żywieniowe oraz preferencje smakowe. Rozszerzanie diety stymuluje także wykonywanie ruchów – dziecko nabywa nowe umiejętności, takie jak gryzienie czy żucie.

Od czego zacząć rozszerzanie diety niemowlęcia?

Rozszerzanie diety dziecka należy rozpocząć od warzyw. Jako następne w diecie powinny pojawić się owoce, z czasem kaszki. Kolejność ta ma swoje uzasadnienie – rozpoczynając rozszerzanie diety od owoców, można sprawić, że dziecko niechętnie będzie akceptowało mniej słodki smak warzyw. Wynika to z wrodzonego upodobania do smaku słodkiego – pierwszy pokarm, jakim jest mleko kobiece, ma słodkawy smak, ze względu na zawartość laktozy (cukru mlecznego). Dlatego podając dziecku owoce w pierwszej kolejności, utrwalamy tę skłonność. Badania wskazują, że preferencje żywieniowe wykształcone w pierwszych latach życia mają duży wpływ na wybory żywieniowe w późniejszym okresie.

Zasady wprowadzania pokarmów uzupełniających

Jeśli dziecko jest gotowe na nowe smaki, należy pamiętać, że w rozszerzaniu diety istotna jest również konsystencja podawanych posiłków – na początku powinny być to gładkie przeciery z warzyw. Z czasem w diecie dziecka powinny się pojawiać coraz bardziej różnorodne posiłki. Nie należy się zniechęcać, jeśli dziecko początkowo niechętnie zareaguje na nowy smak – czasem jego akceptacja wymaga kilku prób, dlatego każdy smak należy powtórzyć nawet 7 razy. Powinno się również zachować umiar w porcjach podawanych dziecku produktów – należy zaczynać od niewielkich ilości np. 3-4 łyżeczek, stopniowo zwiększając porcję, mając cały czas na uwadze reakcję dziecka. 

Jeśli w trakcie wprowadzania nowych rodzajów warzyw czy owoców wystąpi reakcja niepożądana, wskazująca na alergię, należy przerwać ten proces i skonsultować się z lekarzem, który zaleci odpowiednie kroki w celu zidentyfikowania alergizującego pokarmu.

Jakich błędów nie popełniać przy rozszerzaniu diety dziecka?

Często dbając o prawidłowe rozszerzanie diety dziecka, popełniane są błędy, które negatywnie wpływają na jego rozwój:

• zbyt duża ilość posiłków w ciągu dnia, 20% niemowląt w wieku zarówno 6 jak i 12 miesięcy w ciągu doby dostaje 10 lub więcej posiłków, nie biorąc pod uwagę drobnych przekąsek między posiłkami. Zgodnie z zaleceniami dzieci powinny być karmione 5-6 razy na dobę¹;
• wprowadzanie kilku nowych produktów równocześnie, należy je podawać pojedynczo co 3-5 dni i w małych ilościach 3-4 łyżeczki – obserwując przy tym reakcje dziecka²;
• opóźnienie w wprowadzaniu nowych produktów do jadłospisów dziecka.

¹Badanie „Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia niemowląt w wieku 6 i 12 miesięcy w populacji polskiej” przeprowadzone pod kierunkiem dr Anny Stolarczyk i prof. Piotra Sochy z Instytutu „Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka” we współpracy z Fundacją Nutricia, 2011 r.,
²Pediatria, źródło: http://pediatria.mp.pl/zywienie/52544,schemat-zywienia-niemowlat-w-1-roku-zycia