Poród siłami natury oraz karmienie piersią mają korzystny wpływ na kształtowanie się mikrobioty jelitowej niemowląt. Mikrobiota dzieci urodzonych siłami natury oraz karmionych piersią charakteryzuje się wysoką różnorodnością, a także dominacją bakterii z rodzaju Bifidobacterium o właściwościach wspierających prawidłowe kształtowanie się układu odpornościowego. Co warto wiedzieć o Bifidobacterium breve?
Co znajdziesz w tym artykule:
Wpływ mikrobioty jelitowej, czyli mikroorganizmów zamieszkujących organizm człowieka, na zdrowie jest aktualnie szeroko badany. Interakcje ludzkiego organizmu z bakteriami zasiedlającymi przewód pokarmowy są złożone i nie do końca jeszcze poznane. Niektóre organizmy mogą stanowić dla ludzi ochronę przed chorobami, a obecność innych może stwarzać ryzyko dla zdrowia. Ten wpływ jest zależny od rodzaju, ilości bakterii, a także interakcji pomiędzy poszczególnymi mikroorganizmami.
Badania pokazują, że… …mikrobiota człowieka pełni funkcje metaboliczne. Może również wpływać na produkcję białek przez organizm ludzki i modulować odpowiedź immunologiczną. Bierze także udział w dojrzewaniu nabłonka jelit oraz oddziałuje na perystaltykę jelit.¹ Prawidłowa mikrobiota przewodu pokarmowego chroni organizm, wzmacniając barierę ochronną nabłonka przewodu pokarmowego. Blokuje również rozwój patogennych bakterii, m.in. poprzez ograniczenie możliwości przyłączania się bakterii do komórek organizmu, ograniczenie dostępu do składników odżywczych oraz wytwarzanie substancji bakteriobójczych.² Prawidłowy nabłonek jelitowy stanowi barierę ochronną dla przenikania obcych białek, m.in. bakterii patogennych czy leków.
Bifidobacterium breve – cenna bakteria
Niektóre rodzaje bakterii zostały już dość dobrze scharakteryzowane pod kątem ich korzystnego wpływu na ludzki organizm. Do takich bakterii należą Bifidobacterium breve. Są to bakterie, pałeczki Gram dodatnie, należące do beztlenowców niezarodnikujących. Bifidobakterie to jedne z najważniejszych drobnoustrojów zasiedlających przewód pokarmowy człowieka. Kolonizują one również drogi rodne kobiety, a także są obecne w kobiecym mleku. Wiele ich szczepów wykazuje właściwości stymulujące wzrost i aktywność mikrobioty jelit. Bifidobacterium biorą udział w syntezie cennych dla organizmu witamin, m.in. B1, B2, B12, PP. Przyspieszają dojrzewanie bariery nabłonkowej przewodu pokarmowego i chronią przed kolonizacją przewodu pokarmowego przez organizmy patogenne (m.in. Clostridium). Wpływając na profil produkowanych cytokin, działają przeciwzapalnie i sprzyjają związanej z tolerancją odpowiedzi immunologicznej (niealergicznej).³ Bifidobakterie mają zdolność przekierowywania odpowiedzi immunologicznej na taką, która sprzyja tolerancji białek (m.in. pokarmowych), a jednocześnie chroni przed zakażeniami wirusowymi.
Czy wiesz, że… …układ odpornościowy najintensywniej rozwija się w pierwszych trzech latach życia dziecka? Bifidobacterium breve to z kolei gatunek Bifidobakterii, który bierze udział w kształtowaniu mikrobioty jelit i może chronić przed uczuleniem na alergeny pokarmowe i rozwojem alergii.⁴ Ta dobroczynna bakteria zaczyna namnażać się w jelitach noworodka już w chwili porodu.⁵
Skąd biorą się bakterie w jelitach noworodka?
Podczas porodu siłami natury dochodzi do zasiedlenia przewodu pokarmowego noworodka florą fizjologiczną dróg rodnych, do których należą m.in. Bifidobacterium breve. Pokarm kobiecy – poza cennymi składnikami odżywczymi i immunologicznymi – również dostarcza Bifidobacterium. Jedną z najczęściej izolowanych bakterii z jelit zdrowych niemowląt oraz mleka kobiecego są bakterie z rodzaju Bifidobacterium. Liczne badania wykazały, że poród drogą cięcia cesarskiego powoduje mniejszą bioróżnorodność mikrobioty jelitowej przewodu pokarmowego niemowląt, a także mniejsze zasiedlenie bakteriami z rodzaju Bifidobaterium, Lactobacillus i Bacteroides w porównaniu do niemowląt[JC1] urodzonych siłami natury.⁶
Źródłem bakterii kolonizujących jelita noworodka może być także środowisko zewnętrzne – rodzeństwo, szpital oraz personel medyczny. Badania epidemiologiczne pokazują, że nadmiernie sterylne środowisko niekorzystnie wpływa na mikrobiotę jelitową i zwiększa ryzyko rozwoju chorób alergicznych.⁷ Obserwowany wzrost występowania chorób alergicznych, związany m.in. z postępującym rozwojem społeczeństw, może być konsekwencją pojawiających się w pierwszych miesiącach życia zaburzeń składu i bioróżnorodności mikrobioty jelitowej.⁸ Zanieczyszczenie środowiska, narażenie na dym tytoniowy, antybiotykoterapia czy wysoko przetworzona żywność niekorzystnie wpływają na bioróżnorodność i profil rodzaju bakterii w przewodzie pokarmowym.
¹ Milani C., Duranti S., Bottacini F., Casey E., Turroni F., Mahony J., Belzer C., Delgado Palacio S., Arboleya Montes S., Mancabelli L., Lugli GA., Rodriguez JM., Bode L., de Vos W., Gueimonde M., Margolles A., van Sinderen D., Ventura M., The First Microbial Colonizers of the Human Gut: Composition, Activities, and Health Implications of the Infant Gut Microbiota. Microbiol Mol Biol Rev. 2017; Nov 8;81(4).
² Tamże
³ Hougee S., Vriesema AJ., Wijering SC., Knippels LM., Folkerts G., Nijkamp FP., Knol J., Garssen J., Oral treatment with probiotics reduces allergic symptoms in ovalbumin-sensitized mice: a bacterial strain comparative study. Int Arch Allergy Immunol. 2010;151(2):107-17. .
⁴ Cukrowska B. Czy modulacja mikrobiomu jelitowego może mieć znaczenie w prewencji chorób alergicznych? Rola bifidobakterii, ze szczególnym uwzględnieniem Bifidobacterium breve. Stand Med Pediat 2019. 16:69-77.
⁵ Kordy K., Gaufin T., Mwangi M., et al. Contributions to human breast milk microbiome and enteromammary transfer of Bifidobacterium breve. PLoS One. 2020; 15(1):e0219633.
⁶ Kim H., Sitarik AR., Woodcroft K., Johnson CC., Zoratti E., Birth Mode, Breastfeeding, Pet Exposure, and Antibiotic Use: Associations With the Gut Microbiome and Sensitization in Children. Curr Allergy Asthma Rep. 2019; Mar 11;19(4):22.
⁷ Seiskari T., Kondrashova A., Viskari H., et l.. Allergic sensitization and microbial lo—--a comparison between Finland and Russian Karelia. Clin Exp Immunol. 2007;148(1):47-52.
⁸ Cukrowska B., Czy modulacja mikrobiomu jelitowego może mieć znaczenie w prewencji chorób alergicznych? Rola bifidobakterii, ze szczególnym uwzględnieniem Bifidobacterium breve. Stand Med Pediat 2019. 16:69-77.
