Jak postępować w przypadku gorączki u niemowlęcia?

Skąd się bierze gorączka?

Gorączka u niemowlęcia może pojawiać się wiele razy w miesiącu. Wbrew pozorom ta oznaka wcale nie jest zła – dzięki niej bowiem wiadomo, że organizm walczy z wirusem czy bakteriami. Warto pamiętać, że po przyjściu dziecka na świat jego układ odpornościowy nadal się rozwija. Będzie on dojrzewał i kształtował się jeszcze przez długie lata, a najbardziej intensywnie w okresie 1000 pierwszych dni życia. Pełną dojrzałość osiągnie dopiero około 12. urodzin. Każda infekcja wzmacnia odporność dziecka, ponieważ dzięki temu układ odpornościowy malucha uczy się i przygotowuje do walki z kolejnymi chorobami. Warto jednak pamiętać, że jeśli gorączka wzrasta zbyt szybko, jest to sygnał, że reakcje obronne są hamowane, a organizm może łatwo się odwodnić.

Podstawowym parametrem zdrowia małego dziecka jest pomiar temperatury. W warunkach prawidłowych powinna mieścić się ona w przedziale od 36,4 do 37,6'C. Co istotne, nie zawsze podwyższona temperatura ciała u niemowlęcia świadczy o gorączce.

Czym zmierzyć gorączkę u dziecka?

Sprawdzenie temperatury ciała dziecka może okazać się nie lada wyzwaniem dla rodziców. Pomocne w zmierzeniu ewentualnej gorączki mogłyby być dedykowane paski, które przykleja się na czoło – nie dają one jednak dokładnych wyników, dlatego pediatrzy ich nie rekomendują. W aptekach dostępne są też:

• smoczki z termometriami,
• termometry elektroniczne,
• termometry na podczerwień.

Warto wiedzieć, że stan podgorączkowy u dziecka to 37,1-37,9 stopni Celsjusza. Gorączkę u dziecka można stwierdzić, jeśli na termometrze widoczne jest 38 stopni Celsjusza. Dzieci z taką temperaturą, mające nie więcej niż pół roku, powinny zostać jak najszybciej zbadane przez pediatrę. U starszych dzieci należy natychmiast zareagować, jeśli temperatura wzrośnie powyżej 38,4 stopni Celsjusza.

Temperatura ciała niemowlęcia może różnić się w zależności od miejsca pomiaru – w przypadku pomiaru w uchu lub w odbytnicy będzie ona wyższa, aniżeli np. pod pachą. Wśród rodziców bardzo dużą popularnością cieszą się termometry bezdotykowe, które charakteryzują się dużą wygodą użytkowania – wystarczy zbliżyć je do czoła malucha, a temperatura jego ciała wyświetli nam się na podświetlanym ekranie. Tymczasem zalecaną metodą mierzenia temperatury u dzieci do 3 roku życia jest pomiar przez odbytnice. 

Jakie mogą być przyczyny gorączki u dziecka?

Najczęstszą przyczyną występowania gorączki u niemowlęcia są infekcje górnych dróg oddechowych. Oprócz podwyższonej temperatury ciała mogą im również towarzyszyć takie objawy jak: katar, kaszel, złe samopoczucie, wymioty lub zmiany na skórze. Dodatkowo, przy bardzo wysokiej gorączce mogą pojawić się również drgawki  – wtedy jak najszybciej trzeba zadzwonić po pediatrę lub pogotowie. Po pojawieniu się drgawek u dziecka lekarz powinien wysłać malucha na dodatkowe badania, żeby upewnić się, jaka była ich przyczyna.

Niekiedy może pojawić się gorączka u niemowlęcia bez objawów towarzyszących. Może być ona efektem np. przegrzania organizmu dziecka (głównie latem). Jest to jeden z częstych błędów popełnianych przez rodziców w zakresie dbania o odporność swojego malucha. Przegrzanie organizmu dziecka może skutkować nawet udarem cieplnym.

Gorączka bez objawów towarzyszących może pojawić się również przy tzw. trzydniówce, a także przy zakażeniach układu moczowego.

Gorączka u niemowlęcia po szczepieniu

Stan podgorączkowy lub gorączka u dzieci pojawia się też czasami po szczepieniu. W zależności od szczepionki może wystąpić po paru godzinach lub po paru dniach od szczepienia. Są to objawy, które mogą wystąpić po szczepieniu i o których rodziców powinien poinformować pediatra. Jeśli jednak gorączka utrzymuje się dłużej niż 3 dni maluch, powinien ponownie zostać zbadany przez lekarza. Fakt przebytego szczepienia nie może uśpić czujności rodziców ani lekarza, żeby nie przeoczyć prawdziwej przyczyny gorączki jaką może być infekcja.

Gorączka u niemowlęcia a ząbkowanie

Podwyższona temperatura ciała często towarzyszy ząbkowaniu u niemowlęcia – wówczas zazwyczaj nie przekracza ona 38°C. Związane jest to przede wszystkim z procesem zapalnym dziąsła, który pojawia się podczas wyrzynania zęba. Nie bez znaczenia przy tym jest to, że ząbkowanie przypada mniej więcej na koniec pierwszego półrocza życia dziecka – wówczas zaczyna spadać odporność nabyta dziecka, przez co jest ono bardziej podatne na infekcje. Wobec tego gorączka u niemowlęcia, która towarzyszy ząbkowaniu, może mieć podłoże infekcyjne (świadczy o tym m.in. temperatura ciała powyżej 38°C). Warto podkreślić także, że gorączka przy ząbkowaniu zazwyczaj ustępuje 3 dni po wyrżnięciu zęba.

Jak obniżyć gorączkę u malucha?

Jeśli dziecko ma gorączkę, należy zrobić wszystko, aby przynieść mu ulgę i pomóc mu to przetrwać – pierwsze choroby to zarówno dla niemowlęcia, jak i dla rodziców stresujący okres. Gdy u malca termometr wskaże więcej niż 38,5 stopnia Celsjusza, warto wiedzieć, jakie leki oraz domowe sposoby mogą mu pomóc.

Najpopularniejszym (i najskuteczniejszym) domowym sposobem na zbicie gorączki jest zimny okład – najlepiej, jeśli jest to pieluszka tetrowa zamoczona w chłodnej wodzie. Wystarczy zamoczyć pieluchę w zimnej wodzie, a następnie położyć ją na czole dziecka. Trzeba jednak pamiętać, żeby temperatura wody, a więc i okład, nie były zbyt niskie. Za szybkie schłodzenie byłoby szokiem dla młodego organizmu i mogłoby doprowadzić do drgawek, dlatego okład należy przykładać do czoła malucha stopniowo i delikatnie.

Jeśli jednak domowe sposoby nie przynoszą rezultatu, należy podjąć kolejne działania i podać leki przeciwgorączkowe. Podanie jakiegokolwiek leku dziecku warto zawsze wcześniej skonsultować z pediatrą. Na rynku są dostępne leki zawierające paracetamol – to właśnie one mogą skutecznie zbić gorączkę u małego dziecka. Przy okazji wizyty kontrolnej z maluchem warto zapytać lekarza o skuteczne sposoby na gorączkę u niemowlęcia i poprosić o wskazówki co do postępowania w sytuacji, kiedy ona wystąpi.