Poród siłami natury oraz karmienie piersią mają korzystny wpływ na kształtowanie się mikrobioty jelitowej niemowląt i działają ochronnie przed rozwojem alergii.
Co znajdziesz w tym artykule:
Od czego zależy skład mikrobioty?
Obserwowany wzrost występowania chorób alergicznych, związany m.in. z postępującym rozwojem społeczeństw, może być konsekwencją pojawiających się w pierwszych miesiącach życia zaburzeń składu i bioróżnorodności mikrobioty jelitowej¹. Jak pokazują wyniki badań, mniejsze ryzyko zachorowania na alergię mają niemowlęta, które zostały urodzone naturalnie, są karmione piersią przez mamę, która nie przyjmuje antybiotyków i używek, żyjące w kontakcie z rówieśnikami, naturą i zwierzętami². Jedną z najczęściej izolowanych bakterii z jelit zdrowych niemowląt oraz mleka kobiecego jest bakteria Bifidobacterium breve.
Cenna bakteria
Bifidobakterie to jedne z ważniejszych drobnoustrojów zasiedlających przewód pokarmowy człowieka. Wiele ich szczepów wykazuje właściwości probiotyczne, czyli stymulujące wzrost i aktywność mikrobioty jelit. Bifidobacterium breve to gatunek bifidobakterii, który bierze udział w kształtowaniu mikrobiomu, chroniąc przed uczuleniem na alergeny pokarmowe i rozwojem alergii³. Ta jedyna w swoim rodzaju bakteria zaczyna namnażać się w jelitach noworodka tuż po porodzie i – jako że jest ona najczęściej izolowana z mleka matki – nie wyklucza się, że to pokarm kobiecy jest jej głównym źródłem³.
Bifidobacterium breve charakteryzuje się pozytywnym wpływem na układ odpornościowy, m.in. poprzez właściwości przeciwdrobnoustrojowe, przeciwzapalne i immunomodulujące ⁴ . Bifidobacterium breve produkuje również substancje (metabolity), które wykazują potencjalny korzystny wpływ, zarówno pośredni jak i bezpośredni, na organizm. Wiąże się to m. in. z produkcją substancji hamujących kolonizację niektórych bakterii patogennych ⁵.
Poprzez poród naturalny dochodzi do pierwszego bezpośredniego kontaktu dziecka z mikrobiotą matki (pochodzącą zarówno z przewodu pokarmowego jak i dróg rodnych), która stanowi główne źródło mikroorganizmów kolonizujących nowo narodzone dziecko . W 1. dobie życia w przewodzie pokarmowym noworodka dominują względnie beztlenowe bakterie (Eschericia coli, enterokoki), które namnażając się w bogatym w tlen środowisku jelitowym, stwarzają dogodne warunki do kolonizacji kolejnymi bakteriami z rodzaju Bifidobacterium, Lactobacillus, Bacteroides i Clostridium. Niezwykle korzystnym zjawiskiem, które obserwowane jest u niemowląt urodzonych drogami natury jest zmniejszanie się liczebności bakterii z rodzaju Clostridium na korzyść Bifidobacterium już w 3. dobie życia. Noworodek urodzony drogą cięcia cesarskiego pozbawiony jest kontaktu z mikrobiotą jelitową matki, co skutkuje odmiennym składem bakterii jelitowych, który obserwowany jest już w pierwszych godzinach życia dziecka. U 1-dniowych niemowląt urodzonych przez cesarskie cięcie zaobserwowano dominację mikroorganizmów pochodzących ze skóry matki. Równolegle zauważono zmniejszenie liczby innych ważnych bakterii, natomiast zwiększenie liczebności bakterii pochodzenia szpitalnego, w tym szczepów opornych na antybiotykoterapię. Co więcej, mimo karmienia piersią, nadal nie obserwowano obecności Bifidobakterii w 3. dobie życia u niemowląt urodzonych przez cesarskie cięcie.
Bifidobacterium breve w preparatach mlekozastępczych
Stwierdzono, że podawanie Bifidobacterium breve dzieciom urodzonym przez cesarskie cięcie wspiera kształtowanie składu mikrobioty w kierunku dzieci karmionych naturalnie urodzonych siłami natury. Rozwiązaniem żywieniowym wspierającym wzrost kluczowych bakterii z rodzaju Bifidobacterium u niemowląt, ktore nie moga być karmione piersią może być zastosowanie mieszanek synbiotycznych, zawierających żywe bakterie i oligosacharydy prebiotyczne. Badania wykazały, że zastosowanie mieszanki z dodatkiem scGOS/lcFOS i bakterii probiotycznych Bifidobacterium breve M-16V niwelowało niekorzystne zmiany w mikrobiocie jelitowej, poprzez zwiększenie liczebności Bifidobakterii u niemowląt urodzonych drogą cięcia cesarskiego ⁶.
¹Cukrowska B. Czy modulacja mikrobiomu jelitowego może mieć znaczenie w prewencji chorób alergicznych? Rola bifidobakterii, ze szczególnym uwzględnieniem Bifidobacterium breve. Stand Med Pediat 2019. 16:69-77.
²4 Renz H, Holt PG, Inouye M i wsp. An exposome perspective: Early-life events and immune development in a changing world. J Allergy Clin Immunol 2017;140:24-40.
³Cukrowska B. Czy modulacja mikrobiomu jelitowego może mieć znaczenie w prewencji chorób alergicznych? Rola bifidobakterii, ze szczególnym uwzględnieniem Bifidobacterium breve. Stand Med Pediat 2019. 16:69-77
⁴ O’Neill, I.; Schofield, Z.; Hall, L.J. Exploring the role of the microbiota member Bifidobacterium in modulating )immune-linked diseases. Emerg. Top. Life Sci. 2017, 1, 333–349.
⁵ Fanning, S.; Hall, L.J.; Cronin, M.; Zomer, A.; MacSharry, J.; Goulding, D.; Connell Motherway, M.; Shanahan, F.; Nally, K.; Dougan, G.; et al. Bifidobacterial surface-exopolysaccharide facilitates commensal-host interaction through immune modulation and pathogen protection. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 2012, 109, 2108
⁶Chua MC. et al. JPGN 2017;65: 102–106