Jak wybrać odpowiednie mleko modyfikowane dla mojego dziecka?

7 min
Dziecko trzyma podawna przez mame butelke z mlekiem

Jeśli mama nie karmi piersią, zaleca się podawanie dziecku mleka modyfikowanego.

Dziecko trzyma podawna przez mame butelke z mlekiem
Dziecko trzyma podawna przez mame butelke z mlekiem

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby karmić dziecko wyłącznie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia. Następnie należy wprowadzić żywność uzupełniającą, zgodnie z aktualnym schematem żywienia niemowląt, i kontynuować karmienie piersią do 2 lat lub dłużej. Jeśli mama nie karmi piersią, zaleca się podawanie dziecku mleka modyfikowanego.

Mleko modyfikowane – czym jest?

Mleko modyfikowane powstaje z mleka krowiego, które poddawane jest procesom modyfikacji po to, by uczynić je lepiej przyswajalnym dla dziecka, a także po to, by jak najbardziej zbliżyć jego skład do pokarmu naturalnego. Nie jest bowiem możliwe pełne odwzorowanie mleka  kobiecego, warto bowiem pamiętać, że skład mleka matki dostosowany jest do aktualnych potrzeb organizmu dziecka, zawiera też unikalne składniki takie jak przeciwciała czy enzymy. Z tego powodu wiele uznanych organizacji i towarzystw, w tym m.in. WHO, rekomenduje, aby karmić dziecko wyłącznie piersią przez pierwsze pół roku życia. Potem zaleca się kontynuacje karmienia piersią (przynajmniej do 2 roku życia), a także rozszerzanie diety niemowlęcia zgodnie z obowiązującym schematem żywienia niemowląt.  Dlatego też decyzja o wprowadzeniu mleka modyfikowanego do diety malucha powinna być ostatnim wyborem i podjęta po konsultacji z lekarzem pediatrą. Niekiedy rozwiązaniem może być  karmienie mieszane, czyli podawanie dziecku zarówno pokarmu kobiecego, jak i mleka modyfikowanego. W składzie mleka modyfikowanego, oprócz wspomnianego już mleka krowiego, znajdują się również witaminy i substancje mineralne, a także pro- i prebiotyki, nienasycone kwasy tłuszczowe czy błonnik. Wzbogacanie składu mleka modyfikowanego ma na celu wsparcie rozwoju organizmu niemowlęcia. 
Rodzaje mleka modyfikowanego Jeśli z różnych powodów mama nie może karmić piersią swojego dziecka, powinna sięgnąć po mleko modyfikowane, dostosowane do aktualnych potrzeb żywieniowych małego organizmu. Poszczególne mleka modyfikowane różnią się od siebie przede wszystkim składem. Podstawową klasyfikacją mlek modyfikowanych jest ta, w ramach której wyróżnia się: 

  • mleko początkowe, które przeznaczone jest dla noworodków od urodzenia do 6. miesiąca życia.mleko następne, które przeznaczone jest dla niemowląt po 6 miesiącu życia.

Z tego powodu wybierając mleko modyfikowane, w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na wiek swojego dziecka:

  • 0-6 miesięcy – mleko modyfikowane oznaczone numerem 1.
  • 6-12 miesięcy – mleko modyfikowane oznaczone numerem 2.
  • Powyżej 12 miesiąca – mleko modyfikowane oznaczone numerem 3.
  • Powyżej 24 miesiąca – mleko modyfikowane oznaczone numerem 4 (może się to różnic w zależności od producenta)
  • Powyżej 2,5 roku życia dziecka – mleko modyfikowane oznaczone numerem 5 ((może się to różnic w zależności od producenta)

Mleka specjalistyczne - mleka modyfikowane dla niemowląt ze szczególnymi potrzebami

Na rynku oprócz tzw. podstawowych mlek modyfikowanych, dostępne są także preparaty dla dzieci z różnymi dolegliwościami. W takim przypadku wybór preparatu zawsze powinien być wcześniej konsultowany ze specjalistą. 

  • Mleko modyfikowane bez laktozy 
    Tego typu mleka stosuje się u niemowląt, u których zalecana jest dieta bez laktozy. Ponieważ zawierają śladowe ilości laktozy, nie mogą być stosowane u niemowląt chorych na galaktozemię. Jak w przypadku każdego mleka dla niemowląt ich stosowanie powinno być skonsultowane ze specjalistą.
  • Produkty dla wcześniaków 
    Tego typu mleka stosuje się u dzieci przedwcześnie urodzonych z małą masą urodzeniową. Zazwyczaj preparaty te są bardziej kaloryczne, a także zawierają więcej białka, witamin i soli mineralnych (w tym m.in. żelaza).
  • Produkty przeciw ulewaniom (AR) 
    Tego typu mleka stosuje się u dzieci, które zmagają się z ulewaniami. Zawierają one substancje zagęszczające, nazywane również antyrefluksowymi, w postaci skrobi ryżowej, ziemniaczanej, kukurydzianej lub mączki z ziaren chleba świętojańskiego. 

Obok specjalistycznych mlek modyfikowanych wyróżnia się także preparaty mlekozastępcze, które mogą być stosowane wyłącznie ze wskazań medycznych. Wśród nich można wymienić m.in. preparaty stosowane przy alergii na białka mleka krowiego.

Przygotowanie mleka modyfikowanego – najważniejsze zasady

  1. Dbaj o jakość mieszanki. Szczelnie zamykaj opakowanie. Pudełka i puszki przechowuj w suchym miejscu w temperaturze pokojowej. Otwarte mleko modyfikowane zużyj w czasie zalecanym przez producenta (zwykle około miesiąca).
  2. Do przygotowania mleka modyfikowanego używaj przegotowanej wody źródlanej lub naturalnej wody mineralnej (niskozmineralizowanej, niskosodowej, niskosiarczanowej). Po otwarciu butelkę z wodą przeznaczoną do przygotowywania mieszanki wykorzystaj w ciągu 24 godzin od otworzenia butelki. Wodę butelkowaną przechowuj w chłodnym, zaciemnionym miejscu  i gotuj bezpośrednio przed użyciem.
  3. Przestrzegaj sposobu przygotowania. Dotyczy to temperatury wody, do której dodajesz proszek, a także proporcji wody i proszku. Do wody wsypuj dokładnie tyle mleka modyfikowanego, ile zaleca producent. Miarka nie powinna być ani ubita, ani niepełna, ani kopiasta. Jeśli dodasz zbyt mało proszku, dziecko otrzyma niepełnowartościowy pokarm, co może prowadzić do niedożywienia, jeśli za dużo – mogą pojawić się kłopoty z trawieniem, kolka albo zaparcie; zwiększasz także ryzyko wystąpienia u dziecka otyłości i możesz nadmiernie obciążyć jego nerki. Pamiętaj też, by nie gotować mleka modyfikowanego, ponieważ zbyt wysoka temperatura pozbawi je części witamin.
  4. Mleko przygotuj bezpośrednio przed posiłkiem. Nie wolno przechowywać mieszanki mlecznej w termosie lub podgrzewaczu do butelek. Możesz przechowywać przegotowaną i ochłodzoną do odpowiedniej temperatury porcję wody w termosie i następnie dodać do niej odpowiednią ilość proszku. 
  5. Jeśli musisz przygotować mleko modyfikowane wcześniej, wstaw je do lodówki (ale nie na dłużej niż 2 godziny). Po wyjęciu z lodówki mieszankę należy podgrzać w podgrzewaczu lub łaźni wodnej – nie zaleca się podgrzewania w kuchence mikrofalowej z uwagi na nierównomierne podgrzewanie i możliwość poparzenia dziecka.
  6. Jeśli niemowlę nie zje części pokarmu, pamiętaj, by nigdy nie podawać go  dziecku ponownie.
  7. Przygotowując mleko modyfikowane ściśle przestrzegaj instrukcji, która jest zamieszczona na opakowaniu.
     

Karmienie mlekiem modyfikowanym

Karmienie butelką powinno naśladować karmienie piersią, a więc najważniejszy jest bliski kontakt mamy z dzieckiem. Tak jak przy karmieniu piersią, bardzo ważna jest właściwa pozycja. Do karmienia wybierz zaciszne miejsce. Główka niemowlęcia powinna opierać się na zgięciu Twojego łokcia, a jego ciało na Twoim przedramieniu.

Podczas karmienia butelką smoczek powinien być zawsze wypełniony mlekiem, aby nie dopuścić do połykania powietrza, ponieważ może to być jedną z przyczyn kolki. Aby dziecko ssało prawidłowo i mogło się najeść, przez smoczek powinna przepływać właściwa ilość pokarmu. Możesz to sprawdzić, odwracając butelkę do góry dnem. Powinno wypłynąć z niej kilka kropel - w tempie jedna kropla na sekundę - a po chwili już nic.

Gdy dziecko skończy jeść, unieś je do góry, przytul i poczekaj spokojnie, aby mu się odbiło. Bezpośrednio po karmieniu zapewnij dziecku spokój, nie baw się z nim aktywnie – w przeciwnym razie niemowlę może zwrócić cały posiłek.

Karmienie butelką trwa zwykle krócej niż karmienie piersią. Jednak po karmieniu warto przedłużyć bliski kontakt trzymając dziecko na rękach, delikatnie kołysząc i tuląc.

Jeśli dziecko ma już kilka miesięcy i potrafi samo trzymać butelkę, nie zostawiaj go jedzącego w foteliku czy łóżeczku – dziecko może się zakrztusić. Zbyt długi kontakt z pokarmem z butelki ze smoczkiem może być ponadto przyczyną próchnicy. Eksperci, inspirując się latami badań nad mlekiem matki, opracowali receptury mleka dla niemowląt zawierające składniki, które wspierają m.in. prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego (witaminy A, C i D), rozwój mózgu oraz wzroku dziecka (DHA). Wybór receptury skonsultuj z lekarzem.

Z oddaniem chcemy wspierać Cię w karmieniu piersią. Wierzymy, że jest ono najlepszym sposobem żywienia Twojego niemowlęcia i zapewnia mu wiele korzyści. Ważne jest, abyś zarówno w okresie przygotowania się do karmienia piersią jak i karmienia dbała o swoją zdrową i zbilansowaną dietę. Jeśli zdecydujesz się zakończyć karmienie piersią lub połączyć je z karmieniem mlekiem modyfikowanym, może to zmniejszyć produkcję Twojego mleka i zmiana tej decyzji w okresie późniejszym może być trudna.

Zanim zaczniesz używać mleko modyfikowane, zalecamy, abyś pomyślała o konsekwencjach socjalnych i finansowych. Aby zapewnić zdrowie Twojemu dziecku zawsze przestrzegaj wskazówek producenta, dotyczących przygotowania, podawania i przechowywania mleka modyfikowanego. By pomóc Ci podjąć najlepsze decyzje dotyczące karmienia Twojego dziecka, zachęcamy, abyś zawsze konsultowała się z lekarzem lub innym specjalistą od spraw zdrowia.

Oceń ten artykuł: